Slaap in het gespecialiseerd onderwijs

Slaap Gespecialiseerd onderwijs

Een goede nachtrust is essentieel voor gezonde hersenen. Voor de ontwikkeling van leerlingen is het belangrijk om aandacht te besteden aan slaap.

Op deze pagina lees je hoe je slaap op een blijvende manier kunt implementeren.

Waarom werken aan slaap?

  • Een goede nachtrust is essentieel voor gezonde hersenen. Juist ook voor leerlingen.   
  • 25% van de kinderen ervaart problemen met slapen. Dat is niet goed voor hun hersenontwikkeling en functioneren.  
  • Piekeren, veranderingen in hun dagelijks leven, mediagebruik voor het slapengaan, overdag te weinig bewegen en een gebrek aan slaaproutine zijn de belangrijkste oorzaken. 
  • Leerlingen met neurologische, psychiatrische en ontwikkelingsstoornissen zijn extra gebaat bij voldoende goede slaap. Ze kunnen dan beter emoties en impulsen beheersen en leren. Slaaptekort leidt juist tot een toename van gedragsproblemen (waaronder agressie), risicogedrag en depressie. 
  • Leerlingen die goed slapen houden makkelijker een gezond gewicht. Een tekort aan slaap kan er namelijk voor zorgen dat je overdag meer trek hebt in ongezonde voeding en minder zin hebt in bewegen. 
  • Leerlingen die goed slapen hebben op langere termijn meer kans om gezond te blijven. Wie langere tijd kort en slecht slaapt loopt namelijk meer risico op gezondheidsproblemen zoals depressie, beroerte, overgewicht en diabetes. 
  • Leerlingen die goed slapen maken verstandigere keuzes en vertonen minder snel risicogedrag, zoals het drinken van grote hoeveelheden alcohol of gevaarlijk gedrag in het verkeer. Slaaptekort versterkt risicogedrag juist.

Voor je begint...

Wat doet jouw school allemaal al?

Heb je de beginsituatie goed in kaart? Denk aan jullie ambitie, vertrekpunt en kansen. Met de themascan kun je afvinken wat je al op orde hebt.

Beginsituatie   Themascan

Heb je een Gezonde School-coördinator?

Wil je met succes aan de slag, stel dan een coördinator aan: een enthousiaste medewerker die ambassadeur is voor een gezonde leefstijl.

Gezonde School-coördinator

Werk met een gedegen stappenplan

Met het stappenplan van de Gezonde School-aanpak bereik je blijvend resultaat. Je kunt je resultaten gemakkelijker behouden.

Zo maak je een plan

Hoe zorg je voor draagvlak?

Draagvlak is een voorwaarde voor succes. Het betekent dat jouw plan ook het plan van alle betrokkenen wordt.

Zo creëer je draagvlak

Aan de slag met slaap

De Gezonde School-aanpak zorgt voor een blijvend resultaat. Werk aan slaap op jouw school aan de hand van de vier pijlers: educatie, schoolomgeving, signalering en beleid. 

Educatie

Voor de ontwikkeling van leerlingen is het belangrijk om aandacht te besteden aan slaap. Een goede nachtrust is essentieel voor gezonde hersenen. Op deze pagina lees je hoe je slaap op een blijvende manier kunt implementeren.

Lessen en activiteiten

  • Besteed in de lessen aandacht aan een goede nachtrust. Wat gebeurt er met leerlingen als ze niet goed hebben geslapen? En wanneer slapen ze wel goed? Zo kun je leerlingen inzicht geven in het belang van goed slapen en in hun eigen slaapgedrag.  
  • Laat leerlingen onderzoeken wat hen helpt om beter te slapen.  
  • Maak samen met leerlingen een
...

Schoolomgeving

Zorg voor aandacht voor het thema Slaap in de schoolomgeving. Daglicht, beweging en schermgebruik spelen een belangrijke rol bij het slapen. Stimuleer beweging en herinner leerlingen eraan zelf aandacht te besteden aan hun slaap. En betrek leerlingen, ouders en verzorgers. 

Daglicht

  • Als leerlingen overdag voldoende daglicht krijgen, dan zijn ze alerter en energieker en kunnen ze zich beter concentreren. Ook ’s avonds heeft het effect; ze kunnen dan makkelijker op tijd en dieper en langer slapen. 
  • Zorg voor voldoende daglicht in het gebouw en de klaslokalen. Houd zonwering zo veel mogelijk open. Vooral in de
...

Signaleren

Breng periodiek het slaapgedrag van leerlingen in kaart. Zorg ervoor dat medewerkers slaapproblemen bij leerlingen kunnen herkennen. Leg afspraken vast. Werk samen om slaapproblemen te verhelpen.

Periodiek onderzoek

  • Ontstaan er problemen rond slaap? Of zijn ze er misschien al? Daar kom je achter door onderzoek te doen.  
  • Breng bijvoorbeeld jaarlijks het slaapgedrag van leerlingen in kaart. De Gezonde School-adviseur kan hierbij
...

Beleid

Zorg dat slaap een vaste plek heeft in het schoolbeleid. Denk aan de indeling van de lessen, beweeg- en ontspanningsmomenten en studievaardigheden. En zorg dat hiervoor blijvend aandacht is. Betrek leerlingen, ouders, verzorgers en medewerkers. Borg taken en verantwoordelijkheden en evalueer je beleid ongeveer elke twee jaar. 

Beleid

  • Bedenk hoe jouw school wil bijdragen aan gezonde slaap van leerlingen en neem dit op in het beleid.  
  • Schoolregels, en het handhaven ervan, maken hier ook onderdeel van uit. 

Indeling van het lesprogramma

  • Slaaptekort is vooral in de vroege
...

Inspiratie

Uitvoering van het plan

Hoe zorg je voor een succesvolle implementatie van je plan? Bekijk onze tips.

Uitvoering

Terugblikken en vooruitkijken

Evalueren, successen vieren, de aandacht vasthouden en vooruitkijken. Bekijk onze tips.

Terugblikken en vooruitkijken

Financiële en praktische ondersteuning

Met een stimuleringsregeling kun je praktische en financiële ondersteuning krijgen. Met het ondersteuningsaanbod bijvoorbeeld ontvangt jouw school advies en ondersteuning van de Gezonde School-adviseur en kan jouw school een geldbedrag inzetten voor onder andere de Gezonde School-coördinator, erkende Gezonde School-activiteiten of de aanvraag van een themacertificaat. Ook zijn er stimuleringsregelingen voor specifieke thema's.

Gezonde School-adviseurs van de GGD komen op veel scholen die werken met de Gezonde School-aanpak. De Gezonde School-adviseur kan ook jouw school begeleiden en adviseren. Doe het niet alleen! Neem contact op met de Gezonde School-adviseur in jouw regio.

Bekijk alle stimuleringsregelingen   Vind een Gezonde School-adviseur in jouw regio

En dan ...

Heb je slaap met succes geïmplementeerd? Gefeliciteerd! Nu is het belangrijk om het thema onder de aandacht te houden en te verstevigen.

Je kunt verdiepen binnen je thema('s). Je kunt ook verbreden naar en verbinden met andere thema's. 

De gouden stap

undefined

Deze pagina is tot stand gekomen in samenwerking met de Hersenstichting. 

Op deze pagina:

Deel deze pagina op