Milieu en natuur in het primair onderwijs

Milieu en natuur Primair onderwijs

Een groen schoolplein, natuureducatie, goede luchtkwaliteit en akoestiek in de klas: het vermindert stress en heeft een positieve invloed op het welbevinden en de concentratie. Op deze pagina lees je hoe aandacht voor milieu en natuur op een blijvende manier kunt implementeren en hoe je een themacertificaat kunt behalen, zodat jouw school zich Gezonde School mag noemen.

Waarom werken aan milieu en natuur?

  • Uit onderzoek blijkt dat contact met de natuur zorgt voor meer geluk en minder stress.
  • Vergroening van schoolpleinen heeft een positieve invloed op het welzijn en het gedrag van leerlingen op de basisschool.
  • Na vergroening blijkt dat schoolpleinen meer worden gewaardeerd en leerlingen meer gevarieerd zijn in hun spel.
  • Op groene schoolpleinen voelen meisjes zich meer betrokken in het spel en bewegen ze intensiever. 
  • Leerlingen kunnen zich beter concentreren als ze pauze hebben gehouden op een groen schoolplein. Daarnaast ervaren ze meer steun van leeftijdsgenoten en zijn er aanwijzingen dat groen symptomen van ADHD kan verminderen.
  • Leerlingen kunnen tuinieren, wat een positief effect op de gezondheid heeft. Het stimuleert de hersenontwikkeling en verbetert het geheugen, het ruimtelijk inzicht, de executieve vaardigheden en de werkhouding.
  • Werken met groente en fruit bevordert gezonde voedselkeuzes.
  • In een beter binnenmilieu hebben leerlingen minder gezondheidsklachten. Er is minder ziekteverzuim, ook onder leerkrachten. Ook verbeteren het welzijn en de leer- en werkprestaties van leerlingen en medewerkers.
  • Het plaatsen en verzorgen van planten in de klas blijkt schoolprestaties te verbeteren en gezondheidsklachten te verminderen. Ook blijkt dat het helpt het geheugen te verbeteren: leerstof wordt beter onthouden.
  • Door vaker met leerlingen naar buiten te gaan, leren zij het belang van groen en een gezond milieu begrijpen.
  • Hoe groener de (school)omgeving is, hoe sneller en beter leerlingen kennis en vaardigheden aanleren rond milieu en natuur.

Aan de slag met milieu en natuur

De Gezonde School-aanpak zorgt voor een blijvend resultaat. Werk aan milieu en natuur op jouw school aan de hand van de vier pijlers: educatie, schoolomgeving, signalering en beleid. 

Educatie

Zorg dat milieu, natuur, duurzaamheid en een gezonde leefomgeving structureel aan bod komen in de lessen en activiteiten. Neem het op in het curriculum en het schoolbeleid. Zorg voor bij- en nascholing voor je medewerkers en betrek ouders en verzorgers; bijvoorbeeld bij de activiteiten of bij het beheer van de moestuin of het groene schoolplein.

Lessen en activiteiten

  • Bomen zuiveren de lucht. De bodem zuivert het water. Milieu en natuur dragen bij aan een gezonde leefomgeving. Wat weten jouw leerlingen daarover? En hoe kunnen ze zelf bijdragen aan een gezond milieu?
  • Maak in het lesprogramma gebruik van
...

Schoolomgeving

Zorg voor een fris en groen schoolplein dat uitnodigt tot natuurbeleving. Denk aan milieubewustzijn en energiebesparing op school. Zorg voor groen in de klas, goede ventilatie en de juiste temperatuur. Laat leerlingen, medewerkers en ouders/verzorgers meedenken en zoek samenwerking met ketenpartners in je regio.

Schoolplein

Groen in de klas

  • Denk aan planten in de
...

Signalering

Doe periodieke metingen op temperatuur, CO2 (koolstofdioxide) en luchtvochtigheid. Doe regelmatig een visuele inspectie op veiligheid. Let op signalen van leerlingen of medewerkers, zoals hoofdpijn, sufheid, concentratieverlies, warmte of afleiding. En kijk naar het (gemotoriseerd) vervoer naar school.

Periodieke metingen

  • Breng mogelijke risico's systematisch in kaart. Zo kun je er op tijd iets aan doen als een risico onaanvaardbaar blijkt.
  • De temperatuur in het schoolgebouw mag tussen de 19 en 24 graden zijn.
  • De CO2 (Koolstofdioxide )-waarde moet in alle lokalen tijdens gebruik lager dan 1000 ppm zijn, waarbij
...

Beleid

Zorg dat aandacht voor natuur en milieu een vaste plek heeft in het schoolbeleid. Stel beleid en regels op en betrek leerlingen en medewerkers hierbij. Werk samen met ketenpartners in je regio en/of andere scholen. Zorg voor beleid rondom zonbescherming en voor een hitteprotocol. Leg het beheer van het schoolplein vast. Borg taken en verantwoordelijkheden en evalueer je beleid regelmatig.

Visie

  • Welke visie heeft de school op het gebied van milieu en natuur? Wat wil de school uitstralen, naar buiten en naar leerlingen en medewerkers? En hoe komt dit terug in de lessen? Neem dit op in een schoolbreed beleid en zorg ervoor dat er
...

Inspiratie

Uitvoering van het plan

Hoe zorg je voor een succesvolle implementatie van je plan? Bekijk onze tips.

Uitvoering

Terugblikken en vooruitkijken

Evalueren, successen vieren, de aandacht vasthouden en vooruitkijken. Bekijk onze tips.

Terugblikken en vooruitkijken

Financiële en praktische ondersteuning

Met een stimuleringsregeling kun je praktische en financiële ondersteuning krijgen. Met het ondersteuningsaanbod bijvoorbeeld ontvangt jouw school advies en ondersteuning van de Gezonde School-adviseur en kan jouw school een geldbedrag inzetten voor onder andere de Gezonde School-coördinator, Gezonde School-activiteiten of de aanvraag van een themacertificaat. Ook zijn er stimuleringsregelingen voor specifieke thema's.

Met stimuleringsbijdrage 'Lekker naar buiten' van het programma Jong Leren Eten ontvangt jouw een geldbedrag om studenten meer te leren en activiteiten te laten doen over voedsel, zoals moestuinieren, koken of een excursie of gastles over voeding. Zo leren zij zelf gezonde en duurzame keuzes te maken.

Gezonde School-adviseurs van de GGD komen op veel scholen die werken met de Gezonde School-aanpak. De Gezonde School-adviseur kan ook jouw school begeleiden en adviseren. Doe het niet alleen! Neem contact op met de Gezonde School-adviseur in jouw regio.

Bekijk alle stimuleringsregelingen   Vind een Gezonde School-adviseur in jouw regio

Themacertificaat Milieu en natuur

Wil je laten zien dat jouw school op een goede manier werkt aan milieu en natuur? Vraag dan het themacertificaat Milieu en natuur aan.

Bekijk alle criteria   Vraag het themacertificaat aan

Heeft jouw school minimaal één themacertificaat behaald? Dan mag jouw school zich een Gezonde School noemen. Lees meer over het vignet Gezonde School en het aanvraagproces.

En dan...

Heb je milieu en natuur met succes geïmplementeerd? Gefeliciteerd! Nu is het belangrijk om het thema onder de aandacht te houden en te verstevigen.

Je kunt verdiepen binnen je thema('s). Je kunt ook verbreden naar en verbinden met andere thema's. 

De gouden stap

undefined

Deze pagina is tot stand gekomen in samenwerking met het RIVM, SME, GGD IJsselland, IVN en Ruimte-OK.

Op deze pagina:

Deel deze pagina op