Bewegen en sporten: het verbetert niet alleen de gezondheid, motoriek en welbevinden van leerlingen, maar draagt ook bij aan hun sociaal-emotionele en cognitieve ontwikkeling. Toch bewegen veel leerlingen te weinig, bijvoorbeeld door het vele zitten, en bewegen ze tegenwoordig minder goed. Dit kan leiden tot minder plezier in bewegen, gezondheidsproblemen zoals overgewicht en grotere bewegingsachterstanden. De basisschool is een belangrijke plek voor een positieve sport- en beweegrijke toekomst van ieder kind. Het is daarom belangrijk dat leerlingen met plezier voldoende bewegen en zich motorisch goed ontwikkelen. Hoe je dat voor elkaar krijgt? Door te werken aan Educatie, Schoolomgeving, Signaleren en Beleid. Is jouw school goed bezig, dan kun je dat laten zien door het themacertificaat Bewegen en sport te behalen.
Wat levert werken aan bewegen en sport leerlingen op?
Plezier in bewegen
Leerlingen ontwikkelen plezier in bewegen, doordat zij motorisch vaardig worden en daardoor succeservaringen opdoen. En wie op jonge leeftijd plezier ervaart in sporten en bewegen, ontwikkelt dikwijls een actieve leefstijl op latere leeftijd.
Betere prestaties
Door voldoende beweging scoren leerlingen beter op executieve functies en hebben ze een beter werkgeheugen. Daarnaast ontwikkelen ze een gezondere leefstijl. En leerlingen met een gezonde leefstijl presteren beter op school.
Gezondheid
Bij kinderen verkleint voldoende bewegen de kans op depressieve symptomen, heeft het gunstige effecten op de botkwaliteit en verbetert de insuline gevoeligheid.
Mentaal welbevinden
Samen sporten en bewegen heeft een sterk verband heeft met mentaal welbevinden. Door in de klas en daarbuiten te bewegen, hebben leerlingen meer plezier. Daarnaast draagt het bij aan de ontwikkeling van sociaal-emotionele vaardigheden, zoals samenwerken en met winst en verlies omgaan.
Meer lezen
Lees meer over het nut en de meerwaarde van sport en bewegen in het basisonderwijs op Allesoversport.nl.
Tip themascan
Tip: hoe staat jouw school ervoor?
Check met de overzichtelijke themascan snel hoe ver jouw school al is met het thema Bewegen en sport. Hoe meer stellingen je kunt afvinken, hoe beter.
Wat kun je doen om leerlingen te helpen?
De ene leerling doet buiten school aan meerdere sporten, de andere speelt amper buiten. Iedere leerling groeit anders op, met andere mogelijkheden en eigen voorkeuren. Maar leerlingen brengen doorgaans wel een groot deel van hun tijd door op school. Hoe laat je ze op school voldoende bewegen? En hoe worden leerlingen vaardig in bewegen? Zo kun je helpen:
- Zorg voor voldoende en kwalitatief goed bewegingsonderwijs door planmatig te werken, bijvoorbeeld met een vakwerkplan of methode en door de inzet van een vakleerkracht of bevoegde groepsleerkracht.
- Doorbreek het vele zitten op school en stimuleer kinderen om meer te bewegen tijdens en na schooltijd. Bijvoorbeeld door structureel in te zetten op actief transport, het stimuleren van actief pleinspel tijdens de pauzes, de inzet van energizers, het aanbieden van programma’s rond bewegend leren en het organiseren van een naschools aanbod.
- Om meer en vaardig bewegen in en om school voor elkaar te krijgen is een samenhangende aanpak nodig. Dit vraagt samenwerking zowel binnen de school als buiten de school. Denk hierbij aan het samenstellen van een beweegteam binnen de school en de verbinding tussen binnen- en buitenschools bewegen middels een buurt-onderwijs-sport-samenwerking.
- Signaleer welke leerlingen een beweegachterstand hebben en zorg voor extra ondersteuning of stimulans.
- Betrek ouders en verzorgers en geef ze handvatten, bijvoorbeeld voor het stimuleren van gezond beweeggedrag bij hun kind.
- Neem een visie op het thema bewegen en sport op in het schoolbeleid.
- Geef als medewerker samen met collega’s het goede voorbeeld. Organiseer bijvoorbeeld wekelijks een sport- of bewegingsactiviteit voor medewerkers of stimuleer elkaar om op de fiets naar school te komen.
Zo werken de sportiefste scholen van Nederland aan het thema
- CBS (Centraal Bureau voor de Statistiek) Het Lichtpunt uit Rhoon won (naast SO de Hertog) de prijs voor de Sportiefste School van Nederland van 2022. Op Allesoversport.nl vertelt directeur Rob Heidenreich over de aanpak die de school volgde. Ook geeft hij tips die je kunt gebruiken op jouw eigen school om meer te bewegen.
- De vier overige genomineerde scholen vielen ook op met hun aanpak en sterke punten om meer te bewegen tijdens en na schooltijd. Lees op Allesoversport.nl hoe deze scholen zich onderscheiden.
Aanpak en ondersteuning
Werk voor een effectieve aanpak aan Educatie, Schoolomgeving, Signaleren en Beleid. Per pijler lees je wat er nodig is om de Gezonde School-aanpak toe te passen.
Wil je hulp bij het uitvoeren van de Gezonde School-aanpak? Neem contact op met de Gezonde School-adviseur van jouw regionale GGD (Gemeentelijke gezondheidsdienst ) voor advies en ondersteuning.
Themacertificaat Bewegen en sport aanvragen
Wil je laten zien dat jouw school op een goede manier werkt aan bewegen en sport? Vraag dan het themacertificaat Bewegen en sport aan. Vul hiervoor de vragenlijst in op Mijngezondeschool.nl.
Tip: lees vooraf meer informatie over het themacertificaat, zoals criteria, handige documenten en de vragenlijst op Mijngezondeschool.nl.
Heeft jouw school minimaal één themacertificaat behaald? Dan mag de school zich een Gezonde School noemen. Lees meer over het vignet Gezonde School en het aanvraagproces.
Ook handig
- De Koninklijke Vereniging voor Lichamelijke Opvoeding (KVLO).
- Bewegen in en rondom school: betrouwbare en actuele kennis van Kenniscentrum Sport & Bewegen.
- Allesoversport.nl: betrouwbare, actuele kennis en informatie over sport en bewegen.
- Kennisbank Sport en Bewegen, voor relevante publicaties en kennis over sport en bewegen.
- Informatie over sport op school van NOC*NSF.
- Database sport- en beweeginterventies van Kenniscentrum Sport & Bewegen.
- Kwf.nl geeft informatie en smeertips voor het beschermen van de huid tijdens het buiten sporten. Maak gebruik van ouder- en verzorgerbrieven of thuisopdrachten uit het gratis lespakket ‘Slim met de zon’ van KWF Kankerbestrijding.
- Artikel Nut en meerwaarde van sport en bewegen in het basisonderwijs op Allesoversport.nl.
- Praktische informatie voor de invulling en implementatie van voldoende bewegingsonderwijs en een dynamische schooldag.
- Artikel Meer en vaardig bewegen met kleuters: cijfers en inzichten op Allesoversport.nl.
Tip: doe de test
Benieuwd hoe jouw school het doet op gebied van bewegen en sport? En waar je verder aan kunt werken? Doe de test Hoe gezond is jouw school?
Meer weten? Lees over metingen rond bewegen en sport.
Deze pagina is tot stand gekomen in samenwerking met de KVLO en het Kenniscentrum Sport & Bewegen.