Jouw schoollocatie werkt al langere tijd succesvol aan een gezonde leefstijl met de Gezonde School-aanpak. Wat nu? Zet de ‘gouden’ stap!

Werken aan een gezonde leefstijl van studenten is een voortdurend proces. Juist wanneer een schoollocatie goed bezig is met één of meerdere thema’s en zowel medewerkers als studenten zich hiervoor inzetten, is het belangrijk om er blijvend aandacht voor te houden en zo de thema’s verder te verstevigen. Op deze manier zorg je voor een goede borging en blijven de thema’s onderdeel van onder andere het lesprogramma, het schoolbeleid, de signaleringsstructuur en de schoolomgeving. Ook wanneer er jaren zijn verstreken of de projectgroep uit andere medewerkers bestaat.

De gouden stap bestaat uit:

Zoek verdieping binnen thema’s

Verstevig de aandacht voor Gezonde School door te verdiepen op één of meerdere gezondheidsthema’s. Zo kan jouw schoollocatie meer resultaat behalen. Bovendien kun je hierdoor beter inspelen op de wensen en behoeften van de studenten en medewerkers en extra aandacht besteden aan studenten in een maatschappelijk kwetsbare situatie.

Zoek verdieping binnen het thema van jouw schoollocatie per pijler:

Educatie

  • Organiseer een teamtraining om collega's nieuwe kennis en vaardigheden aan te leren op gebied van het thema. Raadpleeg hiervoor de kennispartners van Gezonde School of de Gezonde School-adviseur van jouw schoollocatie.
  • Organiseer gastlessen in samenwerking met lokale en landelijke organisaties.
  • Breid educatieve activiteiten uit en plan meer activiteiten in door het hele studiejaar. Bekijk voor inspiratie de verschillende Gezonde School-activiteiten voor het mbo.  
  • Gebruik actualiteiten en maatschappelijk relevante onderwerpen om extra verdieping te geven aan het thema.
  • Kijk of je het thema ook terug kunt laten komen in andere vakken.
  • Volg de post-hbo-opleiding Specialist Sportieve en Gezonde School.
  • Schaf extra educatieve materialen aan. 

Voorbeeld: verdieping met een theatervoorstelling

Op het Koning Willem I College in Den Bosch brengt het team verdieping aan binnen het thema Relaties en seksualiteit met een theatervoorstelling over seksuele communicatie. Meer weten? Lees Theater met groepsgesprek werkt.

Schoolomgeving

  • Betrek de studenten actief en geef ze een rol in de organisatie en uitvoer van het thema.
  • Haak aan bij bestaande initiatieven en gebruik de expertise van partijen in jouw gemeente. Blijf alert op de actualiteit en een veranderende omgeving, zoals gewijzigd gemeentelijk beleid. Tip: vraag de Gezonde School-adviseur wat er speelt in jullie regio.
  • Zet themadagen en themaweken in voor meer zichtbaarheid en betrokkenheid.
  • Maak ook gebruik van de fysieke omgeving voor meer zichtbaarheid.

Voorbeeld: studenten betrekken bij de kantine

Voor het thema Voeding kun je studenten betrekken bij het gezonder en duurzamer maken van de schoolkantine. Lees hoe ROC Rivor dat deed bij ervaringsverhalen van het Voedingscentrum. Nog meer verdieping? Organiseer er een projectweek omheen. Bekijk voor ideeën het voorbeeld voor een projectweek van het Voedingscentrum.

Signaleren 

  • Bevorder de deskundigheid van schoolmedewerkers op het gebied van signaleren met een training.
  • Blijf op de hoogte van hoe jullie studenten ervoor staan. En laat ze ieder jaar bij de start van het nieuwe schooljaar opnieuw TestJeLeefstijl.nl invullen.
  • Blijf alert op studenten in een maatschappelijk kwetsbare situatie of studenten die extra aandacht verdienen: waar hebben zij behoefte aan?

Voorbeeld: seksueel grensoverschrijdend gedrag signaleren met het Vlaggensysteem

Werkt jouw schoollocatie aan het thema Relaties en seksualiteit? Ga aan de slag met de Gezonde School-activiteit het Vlaggensysteem. Door medewerkers te trainen in het werken hiermee kan jouw schoollocatie seksueel grensoverschrijdend gedrag onder studenten beter signaleren.

Beleid 

  • Evalueer jaarlijks het beleid.
  • Actualiseer jullie visie en leg deze vast in beleid. 
  • Leg nieuwe ontwikkelingen binnen de schoollocatie vast.

Voorbeeld: anti-rookbeleid leidt tot grotere rookvrije zone

Een rookvrij schoolterrein? Voor ROC Da Vinci College kon het anti-rookbeleid nog verder gaan. Daarom werkte de school samen met partijen in de buurt voor een nog grotere rookvrije zone.  Lees verder over deze verdieping binnen het thema Roken, alcohol- en drugspreventie in Geen peuk meer te zien.

Tip: deel kennis en ervaringen

Met jouw kennis en ervaring kun je collega’s van andere opleidingen binnen jouw schoollocatie inspireren. Laat zien hoe ook zij met het thema aan de slag kunnen en zet samen stappen. Of word lid van het Platform Sport & Gezonde Leefstijl en wissel kennis uit met onderwijsprofessionals van andere scholen. Dat levert je nieuwe energie, inspiratie en extra draagvlak op!

Zoek verbinding en verbreding naar andere thema’s

De thema's van Gezonde School dragen gezamenlijk bij aan dezelfde doelen. Door aan meerdere thema’s tegelijk te werken vergroot je de inzet op deze doelen en versterk je het effect van Gezonde School. Denk bijvoorbeeld aan doelen zoals:

  • Studenten weerbaar maken en leren om gezondere keuzes te maken. 
  • Creëren van een gezonde omgeving zodat gezond gedrag gemakkelijk wordt. 
  • Signaleren van gezondheidsgedragingen van de studenten.
  • Vastleggen van een gezonde leefstijl in het schoolbeleid.
  • Aanleren van gezonde gewoontes.
  • Creëren van een optimale leeromgeving door een prettige sfeer en een veilig schoolklimaat.

Wanneer je bijvoorbeeld ongezonde eetgewoontes signaleert bij studenten is het voor de hand liggend om meer aandacht te besteden aan het thema Voeding. Maar je kunt ook nagaan of de studenten goed slapen, hoe het staat met hun welbevinden en of ze voldoende ontspannen. Hieruit kan blijken dat studenten zich niet vitaal voelen door een slecht slaapritme, waardoor ze eerder grijpen naar ongezonde voeding voor een snelle opkikker. Zo zie je dat de thema’s Slaap en Welbevinden samenhangen met Voeding en kun je actie ondernemen om met het ene thema het andere te versterken.

Breng raakvlakken met andere thema's in kaart

Hoe zoek je de verbinding en verbreding naar andere thema's nu op? In de praktijk zijn er veel raakvlakken tussen thema’s. Ga samen met collega’s aan de slag voor jouw schoollocatie door in kaart brengen waar deze raakvlakken zitten. Doe dit overzichtelijk aan de hand van de vier pijlers en ontdek welke huidige activiteiten en afspraken ook invloed hebben op andere thema's. Zo weet je:

  • welke activiteiten bijdragen aan andere thema's;
  • welke activiteiten je kunt aanpassen of extra aandacht verdienen om de verbinding met andere thema’s te versterken;
  • welke activiteiten je kunt ondernemen om te verbreden naar een ander thema.

Een voorbeeld voor het thema Relaties en seksualiteit

  • Jouw schoollocatie maakt binnen de pijler Educatie bijvoorbeeld gebruik van de Gezonde School-activiteit Educatieve Escaperoom Shame-Sexting 'Het stopt bij jou!'. Dan kun je in kaart brengen hoe deze activiteiten bijdragen aan de thema's Welbevinden en Mediawijsheid.
  • Daarnaast zet je in op een veilige fysieke omgeving voor de pijler Schoolomgeving. Deze extra inzet kan bestaan uit het verlichten van donkere plekken, toezicht op de werkplekken buiten het klaslokaal en cameratoezicht om situaties met ongewenst grensoverschrijdend gedrag te voorkomen. Zulke maatregelen hebben ook raakvlakken met andere thema's, zoals Welbevinden en Roken, alcohol- en drugspreventie. Een veilige omgeving draagt immers bij aan een veilig schoolklimaat en het welbevinden van studenten. En als schoollocatie heb je meer toezicht en controle over het naleven van regels over roken, alcohol- en drugsgebruik.
  • Bovendien stel je vast dat het beleid voor het thema Relaties en seksualiteit toe is aan vernieuwing. Kijk dan binnen de pijler Beleid of er afspraken en regels zijn die óók te maken hebben met een thema als Mediawijsheid of Welbevinden. En leg in het nieuwe beleid de verbinding met de beide thema’s.
  • Zo'n verbinding kan voor jouw schoollocatie een begin zijn om te verbreden naar het thema Welbevinden. Besteed jouw school aandacht aan de pijler Signaleren, dan werk je meteen toe naar een integrale aanpak (op alle vier pijlers) voor het thema Welbevinden. En verstevig je het werken aan een gezonde leefstijl op jouw schoollocatie.

Wist je dat …?

Meer dan 40 procent van de Gezonde Scholen heeft twee of meer themacertificaten behaald. Dat is niet voor niets. Wanneer een schoollocatie aan meerdere thema’s werkt en dat op alle vier de pijlers van Gezonde School doet, is het effect op een gezonde leefstijl groter bij studenten.

Tip: bekijk de kaart met Gezonde Scholen

In de kaart met Gezonde Scholen kun je zien welke scholen het vignet Gezonde School hebben behaald. Je kunt ook per school bekijken welke themacertificaten er behaald zijn. Zo zie je bijvoorbeeld welke combinaties van thema’s er in de regio van jouw schoollocatie worden gemaakt.

Naar de kaart met Gezonde Scholen

Het is een zoektocht, maar uiteindelijk zie je
    dat alle thema's met elkaar in verbinding staan

- Esther Post, Gezonde School-coördinator Deltion College