Weten jouw leerlingen wat voor effect slaap heeft op hun concentratie, stemming en geheugen? Hoe kunnen ouders en verzorgers hun kind helpen om beter te slapen? En wat kunnen schoolmedewerkers doen? Effectief werken aan slaap vraagt om educatie. Hoe pak je dat aan?
Zet onderwijsactiviteiten in
Besteed in de lessen aandacht aan een goede nachtrust. Zo kun je leerlingen inzicht geven in het belang van goed slapen en in hun eigen slaapgedrag. Wat gebeurt er met hen als ze niet goed hebben geslapen? En hoe vaak slapen ze goed? Laat leerlingen onderzoeken wat hen helpt om beter te slapen.
Er zijn hiervoor nog geen erkende Gezonde School-activiteiten, maar we kunnen wel wat tips geven. Doe bijvoorbeeld met de bovenbouw een slaapchallenge via de Hersenstichting. Hiermee krijgen leerlingen zes weken lang elke week een challenge. Bijvoorbeeld om hun schermgebruik ’s avonds te verminderen of piekeren te voorkomen.
Besteed ook aandacht aan het welbevinden van leerlingen. Hoe kunnen zij ontspannen zonder een beeldscherm? Denk aan mindfulness, lezen, luisteren naar muziek of een podcast of een bad nemen. Overdag voldoende bewegen is ook belangrijk voor een goede nachtrust. Kijk eens wat je nog meer kunt doen aan het thema Welbevinden of Bewegen en sport. Je kunt bijvoorbeeld Gezonde School-activiteiten voor deze thema’s inzetten.
Wat ook kan helpen, is om leerlingen te laten werken aan hun studievaardigheden. Ze leren dan hun werk goed te verdelen en zitten niet tot ’s avonds laat aan hun huiswerk. Hier hebben ze baat bij op de middelbare school.
Tip: Maak een slaapdagboek
Maak samen met leerlingen een slaapdagboekje, dat zij samen met hun ouders en verzorgers kunnen bijhouden. Vragen die daarin kunnen staan zijn bijvoorbeeld: hoe laat ging je naar bed, hoe laat stond je op, hoe goed heb je geslapen. Bespreek dit ook regelmatig in de klas.
Informeer ouders en verzorgers
Ouders en verzorgers spelen een belangrijke rol in het slaapgedrag van hun kind. Informeer ze daarom over het belang van slaap en het lesprogramma rond slaap. En geef ze tips mee voor thuis. Zo kunnen ouders en verzorgers met hun kind afspreken wanneer de smartphone uitgaat, waar deze ’s nachts ligt, hoe laat het bedtijd is en wanneer het echt tijd is om te slapen. Kijk voor tips die leerlingen zelf aan hun ouders en verzorgers geven bij de Hersenstichting.
Je kunt ouders en verzorgers informeren via bijvoorbeeld een nieuwsbrief of ouderavond.
Geef structureel aandacht aan goede slaap
Net zoals bij andere kennis en vaardigheden, werken onderwijsactiviteiten over slaap pas echt goed als ze structureel aan bod komen. Dat kan bijvoorbeeld zo:
- Neem de lessen over slaap op in het leerplan.
- Neem onderwijsactiviteiten over slaap op in het schoolbeleid en geef er uitleg bij. Waarom worden ze uitgevoerd en in welke leerjaren vinden ze plaats?
Zorg voor bij- en nascholing van medewerkers
Bied leerkrachten en andere medewerkers de mogelijkheid om een training te volgen over het belang van slaap en gezond slaapgedrag. Hiermee worden ze zich bewuster van de invloed van slaap op hun leerlingen en hun leerprestaties. Bij- en nascholing kan bijvoorbeeld gegeven worden door een gezondheidsprofessional met kennis van slaapgedrag. Denk hierbij aan de training Slaap, gedrag en leerprestaties van GLOS Educatief in samenwerking met Slaapoefentherapie Nederland.
