Leerlingparticipatie binnen Gezonde School is het door leerlingen meedenken, meedoen en meepraten over zaken rondom gezonde leefstijl die leerlingen aangaan. Maar dat is niet alles. Het gaat ook om de manier, de inhoud, en het moment waarop leerlingen worden betrokken. Leerlingparticipatie binnen Gezonde School begint bij jou als Gezonde School-coördinator, leerkracht of medewerker van de school. Aan de slag dus!
De voordelen voor leerlingen en school op een rij
Leerlingen maken naarmate ze ouder worden steeds meer hun eigen keuzes, ook over leefstijl. Door leerlingen actief te betrekken bij een gezonde leefstijl op school kan je hun zelfvertrouwen, motivatie, kennis en vaardigheden om zelf gezonde keuzes te maken, te laten groeien: het draagt bij aan eigenaarschap. Want jong geleerd is oud gedaan.
Daarnaast biedt het betrekken van leerlingen ook voordelen voor jou als school! Het draagt namelijk bij aan:
- Draagvlak voor het beleid
- Verbondenheid en sfeer op de school
- Een veilig en inclusief schoolklimaat
- Motivatie voor een gezonde leefstijl en betere leerprestaties
- De ontwikkeling van vaardigheden bij leerlingen om gezondheidsproblemen zelfstandig aan te pakken
Leerlingparticipatie werkt. Het is de beste manier om iedereen binnen de school mee of enthousiast te krijgen.”
Petra Janssen, directeur Montessorischool Venray
Ga het gesprek aan en betrek leerlingen stap voor stap
Leerlingen weten als geen ander hoe leeftijdsgenoten denken en wat voor hen belangrijk is. Gebruik de discussiekaarten om met leerlingen het gesprek aan te gaan over hun wensen en behoeften rondom een gezonde leefstijl. Laat leerlingen meebeslissen voor de invulling van thema’s door ze bijvoorbeeld hun eigen onderzoeksvragen op te laten stellen. Geef leerlingen daarbij ook verantwoordelijkheden, ze kunnen en weten veel meer dan je denkt.
In elke stap van het stappenplan voor po kun je hun inbreng benutten. Bijvoorbeeld tijdens het in kaart brengen van de beginsituatie, het bedenken en uitvoeren van activiteiten of bij het verdiepen of verbreden van thema’s.
Leerlingparticipatie: zo pakken zij het aan!
Op de ecologische basisschool De Verwondering in Almere beslissen leerlingen mee over de thema’s waaraan ze gaan werken. Een mooi voorbeeld van leerlingparticipatie zijn de energizers. Gezonde School-coördinator Suzanne Vrijens heeft leerlingen gevraagd om samen oefeningen te bedenken om vijftien minuten te bewegen in de klas. “Daar hebben we filmpjes van gemaakt, waarop het de leerling zelf is die uitlegt hoe de oefening gaat. De filmpjes worden in de klassen getoond, op het digibord.” Meer weten? Lees Leerlingen weten dat hun bijdrage belangrijk is.
Benut de leerlingenraad
Heeft jouw school een leerlingenraad? Maak hier gebruik van! Nodig leerlingen uit de leerlingenraad bijvoorbeeld eens uit bij een overleg met de werkgroep Gezonde School; kinderen zitten vol goede ideeën. Het betrekken van deze gemotiveerde leerlingen kan aanstekelijk werken!
Gewoon doen! Tips voor succesvolle leerlingparticipatie:
- Blijf op de hoogte: om leerlingparticipatie te verhogen, is het belangrijk op de hoogte te zijn van wat jouw leerlingen bezighoudt en beweegt. Gebruik hiervoor de informatie die je verzamelt in stap 1 van het stappenplan po (primair onderwijs).
- Leerlingparticipatie begint bij medewerkers: oprecht luisteren naar leerlingen en het creëren van een open en veilige sfeer geeft leerlingen het gevoel dat hun inbreng ertoe doet. Wil je dat verder stimuleren? Organiseer dan bijvoorbeeld een sociale veiligheidstraining voor medewerkers op jouw school.
- Kies de juiste manier: er zijn eindeloos veel manieren om leerlingen te betrekken. Denk aan een panel, commissies, foto challenges, lunchsessies of het gesprek aangaan. Kies voor manieren die passen bij de cultuur van jouw school. Niet elke vorm past bij elke leerling: gebruik daarom verschillende vormen om een diversiteit aan leerlingen te bereiken.
- Kijk door de bril van een leerling: houd bij het betrekken van leerlingen rekening met een onderwerp dat leerlingen aanspreekt in een aantrekkelijke vorm, op het juiste moment. Bijvoorbeeld: formuleer onderwerpen vanuit de dagelijkse praktijk, zo kunnen leerlingen zich makkelijker inleven. En houd rekening met drukke periodes met toetsen of feesten zoals sinterklaas of kerst.
- Zet enthousiaste leerlingen in als ambassadeur: niet elke leerling wil actief meedenken, meedoen of meepraten. Zoek verbinding tussen verschillende groepen om je bereik te vergroten en zo meer impact te maken met jouw (Gezonde School-)activiteiten. Zet bijvoorbeeld leerlingen van groep 7 en 8 in om leerlingen van lagere groepen te enthousiasmeren.
Koppel actief terug: laat zien dat je iets met de input van leerlingen doet door ze op de hoogte te houden van het proces en de resultaten. Vraag hierbij ook feedback en evalueer met elkaar.
Leerlingen als leefstijlambassadeur
"Als je leerlingen zelf laat meedenken, voelen ze zich meer verantwoordelijk. Bij ons zit het al in het dna, dus nieuwe initiatieven pakken we makkelijk op. Dat je kinderen ook enthousiast kunt krijgen voor het werken aan een gezonde leefstijl, bewijzen onze Leefstijlambassadeurs. Een initiatief van de gemeente Venray, dat leeft op onze school.” Petra Janssen, directeur Montessorischool Venray
Meer weten? Lees Leerlingen slaan brug met de gemeente.