Weet je van alle leerlingen of ze roken of alcohol of drugs gebruiken? Herken je signalen van problematisch gebruik? Helpt de school leerlingen en hun ouders en verzorgers bij vragen of problemen rondom verslavende middelen? Effectief werken aan roken, alcohol- en drugspreventie vraagt om goede signalering. Hoe pak je dat aan?
Doe periodiek onderzoek bij leerlingen
Ontstaan er problemen of zorgen rond roken, alcohol of drugs? Of zijn ze er misschien al? Daar kom je achter door onderzoek te doen. En door dit onderzoek regelmatig te herhalen, bijvoorbeeld elk jaar of elke twee jaar. Hierbij kun je de onderzoeken van de GGD (Gemeentelijke gezondheidsdienst ) of JGZ (Jeugdgezondheidszorg) gebruiken. Zo krijg je inzicht in het gebruik van verslavende middelen door leerlingen. Heb je meerdere keren onderzoek gedaan, dan kun je zien wanneer er een daling of stijging is, of welk middel populair is.
Reageer adequaat
Hoe herken je problemen rond roken, alcohol of drugs bij leerlingen of in hun directe omgeving? En wat doe je als je dit herkent? Zorg dat medewerkers adequaat kunnen reageren en ondersteuning kunnen bieden. Bied hen daarvoor trainingen aan. Zo leren ze signalen van roken en alcohol- en drugsgebruik te herkennen, het gesprek met leerlingen aan te gaan en probleemgebruikers te begeleiden naar verdere zorg. Trainingen op dit gebied worden gegeven door medewerkers van een GGD of instelling voor verslavingszorg. Vraag de preventiewerker op jouw school naar het aanbod.
Zorg dat signalen worden opgepakt
Hoe zorg je ervoor dat leerlingen die hulp nodig hebben op tijd worden herkend? Welke hulp bied je en hoe regel je dit? Dit kun je doen:
- Zorg voor heldere afspraken. Wat gebeurt er als een zorg of probleem rond verslavende middelen wordt gesignaleerd? Wie pakt de zorg op? Hoe en wanneer wordt een leerling verwezen en naar wie? Denk hierbij aan de rol van het zorg- of ondersteuningsteam bij eenvoudige problemen en begeleiding buiten de school bij ernstige problemen.
- Maak afspraken met de lokale instelling voor verslavingszorg over verwijzing en zorg dat een medewerker van deze instelling structureel onderdeel is van het zorg- of ondersteuningsteam.
- Leg de afspraken vast in een zorg- of ondersteuningsprotocol en zorg ervoor dat alle schoolmedewerkers het protocol kennen. Laat een medewerker van de GGD of een instelling voor verslavingszorg helpen bij het opstellen van het protocol.
Informeer leerlingen, ouders en verzorgers
Voor leerlingen, ouders en verzorgers is het handig om te weten bij wie ze terecht kunnen voor vragen of hulp rond roken, alcohol en drugs. Denk aan de zorgcoördinator, de vertrouwenspersoon of de mentor. Weten bij wie ze terecht kunnen, verkleint de kans dat problemen blijven bestaan of erger worden. Informeer leerlingen, ouders en verzorgers bijvoorbeeld via de website, een nieuwsbrief, de schoolgids, ouderavonden of mentorgesprekken.
Deze pagina is tot stand gekomen in samenwerking met het Trimbos-instituut.