Weet je wat er speelt in de digitale belevingswereld van leerlingen? En hoe het staat met hun mediagebruik? Weten medewerkers hoe ze leerlingen, ouders en verzorgers helpen bij een probleem rond mediagebruik? Effectief werken aan mediawijsheid vraagt om aandacht voor signalering. Hoe pak je dat aan?
Toon interesse in het mediagebruik van leerlingen
Zijn of ontstaan er problemen door het mediagebruik van leerlingen? Het helpt om interesse te tonen in wat leerlingen online bezighoudt en hoe ze online met elkaar omgaan. Zo krijg je eerder zicht op problemen, zoals gepest via app-groepen, het zien en delen van beelden met extreem geweld of criminele activiteiten. Maar ook op concentratie- of slaapproblemen door mediagebruik. Laat mediawijsheid daarom regelmatig terugkomen in de mentorles.
Het is ook aan te raden om jaarlijks het mediagebruik van leerlingen in kaart te brengen. Hiervoor kun je gebruikmaken van Jij en Je Gezondheid van de JGZ (Jeugdgezondheidszorg). Zo krijg je op tijd signalen van ongezond mediagebruik, zoals verslaving aan games of sociale media.
Tip: raadpleeg Meldknop.nl bij problemen online
Heb je een vraag over online misstanden bij leerlingen, zoals stalking, bedreiging of grooming? Meldknop.nl geeft advies over wat te doen en het doen van aangifte.
Zorg dat signalen worden opgepakt
Hoe zorg je ervoor dat problemen door mediagebruik op tijd worden herkend en opgepakt? Dit kun je doen:
- Zorg dat medewerkers signalen van problemen rond mediagebruik kunnen herkennen, bijvoorbeeld bij shaming, sexting, grooming en gameverslaving. Bied medewerkers hiervoor trainingen aan. Denk aan onderwerpen als het herkennen van onveilige online situaties en het bespreekbaar maken van onderwerpen als shame-sexting, afpersing, groepsdruk en uitsluiting, maar ook identiteitsdiefstal en obsessief gamen.
- Maak heldere afspraken met het team. Wat gebeurt er als een docent een probleem signaleert? Is er een vertrouwenspersoon? Wie beantwoordt vragen, wie pakt signalen op en wanneer biedt de school hulp aan leerlingen, ouders en verzorgers?
- Bied hulp aan leerlingen en hun ouders en verzorgers. Denk hierbij aan het zorg- of ondersteuningsteam, ouder- en kindteams, de jeugdverpleegkundige, de jeugdarts en de politie. Zorg voor passende expertise voor verslavingszorg en seksueel misbruik. En denk aan het belang van aandacht voor zowel slachtoffer als dader.
- Leg afspraken vast in een zorgprotocol en zorg dat alle medewerkers de afspraken kennen.
Tip: zet Moti-4 in bij gameverslaving
Als je leerlingen hebt van wie het gamegedrag problematisch begint te worden, kan Moti-4 helpen. Moti-4 wordt uitgevoerd door een medewerker verslavingspreventie, met als doel: het gamegedrag terugdringen. Het is ook inzetbaar bij leerlingen die al kampen met gameverslaving.
Informeer leerlingen, ouders en verzorgers
Bij wie kunnen leerlingen, ouders en verzorgers terecht bij vragen over mediagebruik of als er online iets misgaat? En waar kunnen ze handige informatie vinden? Denk aan:
- de zorgcoördinator, vertrouwenspersoon of mentor bij vragen of voor hulp;
- Meldknop.nl voor problemen online;
- Vraaghetdepolitie.nl voor informatie voor leerlingen;
- Opvoeden.nl voor informatie voor ouders en verzorgers;
- Ouders.nl voor informatie rond mediaopvoeding.
Het is handig om leerlingen, ouders en verzorgers te informeren waar of bij wie ze terechtkunnen, ook als ze nog geen vragen hebben. Zo wordt de drempel om hulp te zoeken lager. Vermeld het daarom regelmatig tijdens de mentorles, neem het op in de schoolgids en vermeld het duidelijk op de schoolwebsite en het leerlingen- en ouderportaal.
