Wat weten jouw leerlingen over zichzelf en over anderen? Waar voelen ze zich goed bij? Hoe gaan leraren om met conflicten en hoe versterken ze positief gedrag? Effectief werken aan welbevinden vraagt om aandacht voor educatie. Hoe pak je dat aan?

Zet Gezonde School-activiteiten in

Maak in het lesprogramma gebruik van erkende Gezonde School-activiteiten. Zo kun je leerlingen zichzelf en anderen beter leren kennen. Of laat je ze zien hoe ze negatief gedrag, zoals pesten of uitsluiting, kunnen omzetten in positief gedrag. Kies bijvoorbeeld een van deze activiteiten:

Geef structureel aandacht aan welbevinden

Leerlingen zijn voortdurend in ontwikkeling en herhaling is van groot belang om vaardigheden te laten beklijven. Het is dus zinvol om onderwijsactiviteiten over sociale en emotionele vaardigheden jaarlijks en in elk leerjaar bod te laten komen. Dat kan bijvoorbeeld zo:

• Neem lessen over welbevinden op in het curriculum en leg hierin uit in welke les wat behandeld wordt. Wil je een leerplan op maat maken? Bekijk dan het leerplankader van SLO voor structuur en bouwstenen.
• Werk met een doorlopende leerlijn. Dat kan met een programma dat in alle leerjaren terugkomt.
• Neem onderwijsactiviteiten over welbevinden op in het schoolbeleid en geef er uitleg bij. Waarom worden ze uitgevoerd, wie is ervoor verantwoordelijk en in welke leerjaren vinden ze plaats?
• Kies voor aanvullende activiteiten als een groep leerlingen extra aandacht nodig heeft. Denk hierbij speciaal aan leerlingen die extra aandacht nodig kunnen hebben, zoals leerlingen met een Autisme Spectrum Stoornis of een lage sociaal-economische status. Vooral bij nieuwkomers is het aan te raden om rekening te houden met taalachterstanden, mogelijk traumatische gebeurtenissen, (tijdelijk) gebroken gezinnen, een migratieverhaal, enzovoort.
• Besteed in de lessen aandacht aan onderwerpen zoals het herkennen van en omgaan met gevoelens, persoonlijke kwaliteiten inzetten en ontwikkelen, inlevingsvermogen, accepteren van verschillen, samenwerken en oplossen van conflicten.
• Geef ook aandacht aan welbevinden op de stageplek en bespreek dit met de stagebegeleider.
• Bied trainingen op het gebied van faalangst, sociale vaardigheid en assertiviteit aan. Of denk aan lessen die de mentale veerkracht vergroten. Hiervoor kun je samenwerken met ketenpartners, zoals de jeugdgezondheidszorg, de jeugdverpleegkundige, de jeugdarts en wijkteams voor gemeentelijke jeugdhulp.

Maak gebruik van deskundigheidsbevordering

Hoe kunnen leraren op jouw school een veilige sfeer creëren? Werken aan welbevinden vraagt om specifieke kennis en vaardigheden. Denk aan sociale vaardigheden, versterken van positief gedrag, omgaan met pesten en conflicten, communiceren met ouders en verzorgers en kennis van interculturele waarden, normen en gewoontes. Bied leraren daarom de mogelijkheid tot bijscholing. Neem contact op met jouw Gezonde School-adviseur voor het aanbod. Of zet een Gezonde School-activiteit in die ook een training voor leraren biedt, zoals De Vreedzame School.

Betrek en informeer ouders en verzorgers

Ouders en verzorgers spelen een belangrijke rol bij de sociaal-emotionele ontwikkeling van hun kind. Betrek ze daarom bij onderwerpen of lesactiviteiten waar dat kan. Welke onderwerpen vinden zij belangrijk? Wat kan hun rol zijn? Stimuleer betrokkenheid door ouders en verzorgers uit te nodigen om te helpen bij het organiseren van activiteiten. 

Houd ze vervolgens op de hoogte van het lesprogramma via een ouderbijeenkomst, een ouderbrief of de schoolgids. Zo weten ze wat er speelt en kunnen ze thuis bepaalde vaardigheden oefenen met hun kind of onderwerpen die op school aan bod zijn gekomen bespreken. Houd er wel rekening mee dat misschien niet alle ouders en verzorgers Nederlands spreken of lezen. Kies daarom een middel waarmee je alle ouders kunt bereiken en betrekken. Lees ook Hoe werk je aan welbevinden op scholen met vluchtelingen en nieuwkomers? op de website van Pharos.

Deze pagina is tot stand gekomen in samenwerking met het Trimbos-instituut en Pharos.