Heeft jouw school beleid voor slaap? Worden leerlingen, ouders, verzorgers en medewerkers hierbij betrokken? Is er een medewerker die verantwoordelijk is voor het uitvoeren van het beleid? Effectief werken aan slaap vraagt om aandacht voor beleid. Hoe pak je dat aan?
Stel beleid op rond slaap
Neem in het beleid op hoe jouw school wil bijdragen aan gezonde slaap van leerlingen en zorg dat hier blijvend aandacht voor is. Onderdeel hiervan zijn ook de schoolregels en het handhaven daarvan. Denk bij het maken van beleid bijvoorbeeld aan de indeling van de lessen, de huiswerkbelasting, het aanleren van studievaardigheden, beweging en de communicatiemomenten. Zorg voor voldoende afwisseling en rustmomenten bij geconcentreerd werken.
De indeling van de lessen en huiswerkbelasting
Slaaptekort is vooral in de vroege ochtenduren van invloed op de schoolprestaties. Start daarom de dag bijvoorbeeld met gymles. Het liefst in de buitenlucht, zodat de leerlingen voldoende ochtendlicht krijgen en goed wakker worden. Plan toetsen in aan het eind van de ochtend of in de middag. En stem de planning van toetsen af met collega’s, zodat leerlingen niet tot ’s avonds laat aan hun huiswerk hoeven te zitten.
Studievaardigheden aanleren
Leer leerlingen plannen, zodat ze op tijd en zonder stress voor toetsen kunnen leren, werkstukken en spreekbeurten kunnen voorbereiden en huiswerk kunnen doen. Denk ook aan leerlingen die zich (soms onbewust) zorgen maken over toetsen. Zorg ervoor dat ze zich goed voorbereid voelen. En bespreek met leerlingen en ouders en verzorgers hoe ze met spanning kunnen omgaan.
Voldoende beweging en ontspanning
Wat doet de school aan bewegen en sport? Overdag voldoende beweging is belangrijk voor goede slaap. Verder kan de school leerlingen, ouders en verzorgers informeren over goede slaaproutines. Denk daarbij aan (voor)lezen, mindfulness en een warm bad of douchen. Het is beter om ’s avonds niet achter een scherm te zitten. Activiteit (mentaal of lichamelijk) kort voor het slapen zorgt voor een verhoogde alertheid, waardoor het moeilijker is om in slaap te vallen.
Communicatiemomenten
Communiceer ’s avonds niet meer met leerlingen. Denk aan berichten over cijfers of verzoeken om bepaalde dingen naar school mee te nemen. Deze zorgen voor stress en verhoogde alertheid bij leerlingen, waardoor ze minder makkelijk in slaap vallen. Ook het licht van beeldschermen is niet bevorderend voor een goede slaap: het blauwe licht remt de aanmaak van het hormoon melatonine. Melatonine maakt het makkelijker om in slaap te vallen en wordt alleen aangemaakt als het donker is.
Betrek en informeer leerlingen, ouders, verzorgers en medewerkers
Laat leerlingen en leraren samen afspraken maken over Whatsapp en andere sociale media waar vaak tot laat in wordt gekletst. Soms zit de leraar daar ook in, maar soms ook niet. Spreek regels met elkaar af. Bijvoorbeeld over een tijdstip: na dit tijdstip zoeken jullie geen contact meer met elkaar, zodat jullie elkaar niet wakker houden door te appen. Bespreek deze regels ook met ouders en verzorgers.
Borg taken en verantwoordelijkheden
Omdat je elk jaar nieuwe leerlingen verwelkomt, blijft aandacht voor slaap nodig. Daarom is het handig om één medewerker verantwoordelijk te maken voor het uitvoeren van het beleid. Stel bijvoorbeeld een medewerker aan als Gezonde School-coördinator. De Gezonde School-coördinator kan taken en verantwoordelijkheden verdelen over het schoolteam. Hierbij valt te denken aan:
- Voorlichten over slaap en inzetten van passende onderwijsactiviteiten.
- Organiseren van trainingen voor leraren en andere medewerkers.
- Informeren en betrekken van medewerkers, leerlingen, ouders en verzorgers.
- Verbeteren van de fysieke schoolomgeving.
- Signaleren van slaapproblemen bij leerlingen.
- Zorgen dat het beleid rondom slaap worden uitgevoerd en geëvalueerd.
Evalueer
Is er al een beleid rondom slaap dat wordt uitgevoerd? Is het nodig het beleid aan te passen? Daar kom je achter door ongeveer elke twee jaar te evalueren hoe het gaat. Je kunt dan meteen kijken of het beleid nog aansluit bij nieuwe maatschappelijke ontwikkelingen. Is dat niet het geval? Dan is het misschien nodig om nieuwe regels toe te voegen of het beleid uit te breiden.
