Weten jouw leerlingen wanneer het nodig is om hun handen te wassen? Of hoe ze het beste hun lichaam en gebit kunnen verzorgen? Van leerlingen wordt meestal meer zelfstandigheid verwacht naarmate ze ouder worden, ook op het gebied van hygiëne. Dat vraagt om educatie. Hoe pak je dat aan?
Zet Gezonde School-activiteiten in
Besteed in de lessen aandacht aan hygiëne. Waarom is het nodig om jezelf goed te verzorgen? Hoe en wanneer doe je dat? Denk hierbij bijvoorbeeld aan mondgezondheid, lichaamsgeur en intieme zones. Laat leerlingen bijvoorbeeld oefenen met goed poetsen.
Er zijn geen erkende Gezonde School-activiteiten die het hele thema Hygiëne behandelen. Wel zijn er geschikte activiteiten voor bepaalde onderwerpen. Zo zijn er Gezonde School-activiteiten waarmee leerlingen kennis opdoen over hun lichaam in ontwikkeling, wat goed is voor hun persoonlijke hygiëne.
Kies bijvoorbeeld een van deze Gezonde school-activiteiten om in de les aandacht te besteden aan hygiëne:
Kriebels in je buik so
Met de les over geslachtsdelen leren leerlingen over geslachtsorganen, verschillen tussen mensen, en hoe ze hygiënisch omgaan met hun eigen geslachtsdelen. Hiervoor is er een werkblad. Gericht op leerlingen van 10-11 jaar.
Lang Leve de Liefde vso
Leerlingen laten nadenken over hun uiterlijk en hoe ze hun lichaam verzorgen? Les 1.1. bevat daarvoor een oefening en werkblad. En in les 1.2. leren leerlingen de onderdelen van geslachtsdelen herkennen en hoe ze hun geslachtsdelen schoon houden. Met filmpjes en magazine.
Alle Gezonde School-activiteiten
Zoek je een andere activiteit of wil je weten wat voor activiteiten er nog meer zijn?
Ander materiaal
Veel erkende Gezonde School-activiteiten zijn er op dit moment niet voor het thema Hygiëne. We kunnen wel andere tips geven voor informatie en (les)materiaal.
So
- Filmpje over waarom je je handen moet wassen van de Kleuteruniversiteit.
- Materiaal van GGD Drenthe: een handenwasdiploma, kleurplaat en poster.
- Lespakket Handen wassen voor groep 7 en 8 van GGD (Gemeentelijke gezondheidsdienst ) Hart voor Brabant.
So en vso
Deze informatie en materialen zijn geschikt voor oudere leerlingen in het so en leerlingen in het vso:
- Het filmpje over handen wassen van het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu).
- Hygiëne Helpt! voor lessen over hygiëne.
- Hoe hygiënisch zijn we? Katja’s bodyscan in de klas op SchoolTV. Geschikt voor de oudere leerlingen van het so en de onderbouw van het vso.
- e-Bug lessenpakket over microben, luchtweghygiëne, voedselhygiëne en meer.
- Sense.info biedt leerlingen informatie over seks en hun (veranderende) lichaam. Zo is er informatie over persoonlijke hygiëne voor meisjes en jongens.
Tip: vraag de Gezonde School-adviseur
Sommige GGD (Gemeentelijke gezondheidsdienst )’en bieden leskisten aan, bijvoorbeeld over mondgezondheid. Vraag jouw Gezonde School-adviseur naar leskisten mondgezondheid of persoonlijke verzorging.
Geef structureel aandacht aan hygiëne
Net zoals bij andere kennis en vaardigheden, werken onderwijsactiviteiten over hygiëne pas echt goed als ze structureel aan bod komen. Dat kan bijvoorbeeld zo:
- Geef lessen over hygiëne, bijvoorbeeld rond gym, tijdens biologie, in combinatie met moestuinieren of koken of voor een schoolkamp.
- Wen leerlingen gezonde gewoontes aan, zoals handen wassen nadat ze bij het toilet zijn geweest en voor en na het eten.
- Organiseer activiteiten en projecten rondom hygiëne. Denk aan een themaweek of een projectweek over mondgezondheid, handen wassen, of een schone school. Speciale dagen zoals Internationale Dag van de Handhygiëne (5 mei), Wereld Menstruatiedag (28 mei) of de Internationale Dag van het Handen Wassen (15 oktober) kunnen een goede aanleiding zijn.
Neem onderwijsactiviteiten over hygiëne op in het leerplan en geef er uitleg bij. Waarom worden ze uitgevoerd en in welke leerjaren vinden ze plaats? Hierbij kun je het leerplankader gezonde leefstijl van SLO gebruiken. Hierin vind je wat leerlingen van verschillende leeftijden moeten weten, kunnen en doen op het gebied van persoonlijke verzorging.
Tip: leer leerlingen hoesten, niezen en snuiten
Je leerlingen hygiënische leren hoesten, niezen en snuiten? Leer ze hoesten en niezen in hun elleboog. Na gebruik van handen of zakdoek geldt: direct de handen wassen met water en zeep. En papieren zakdoeken meteen weggooien. Bekijk meer informatie in de folder van het RIVM.
Betrek en informeer ouders, verzorgers en medewerkers
Ouders en verzorgers spelen een belangrijke rol in de hygiëne van hun kind. Informeer ze daarom over het belang van goede persoonlijke hygiëne en het lesprogramma hierover. Je kunt ze ook uitnodigen om eens mee te doen met een les. En geef ze tips mee voor thuis, bijvoorbeeld over handen wassen, hoesten en niezen.
Informeren kan via bijvoorbeeld een informatiebijeenkomst. Voor zo’n informatiebijeenkomst kun je deskundigen van de GGD (Gemeentelijke gezondheidsdienst ) uitnodigen. Denk ook aan de website, schoolgids en nieuwsbrieven. En zorg dat ook medewerkers op de hoogte zijn van wat er aan ouders en verzorgers wordt verteld.
Tip: geef informatie mee
Ouders en verzorgers kun je verwijzen naar uitleg over en instructies voor hygiënische gewoontes. Verwijs ze bijvoorbeeld naar Rivm.nl/hygiene.
Deze pagina is tot stand gekomen in samenwerking met het Landelijk Centrum voor Hygiëne en Veiligheid.