Leerlingen worden steeds zelfstandiger naarmate ze ouder worden. Daarbij wordt het zelf toepassen van hygiënische gewoontes steeds belangrijker. Denk maar aan gewoontes rond toiletgebruik op school en hygiëne bij sportactiviteiten. Hoe komen leerlingen erachter wat goede hygiëne is? En welke rol spelen ouders en verzorgers hierbij? Effectief werken aan hygiëne vraagt om educatie. Hoe pak je dat aan?
Zet Gezonde School-activiteiten in
Besteed in de lessen aandacht aan hygiëne. Waarom is het nodig om jezelf goed te verzorgen? Hoe en wanneer doe je dat? Geef bijvoorbeeld les over mondgezondheid en laat leerlingen zelf oefenen met goed poetsen. Kies daarvoor een van deze Gezonde School-activiteiten:
Poetsbus
De Poetsbus is een Amerikaanse schoolbus omgebouwd tot mobiele mondhygiënistenpraktijk. Naast bezoek van de Poetsbus, krijgen leerlingen van groep 1 tot en met 8 klassikale lessen over de verzorging van hun gebit.
Hou je mond gezond
Een gratis onderwijsproject van het Ivoren Kruis. Een mondzorgverlener geeft in de klas een praktische poetsles. Leerlingen leren over de mond en het gebit, tandenpoetsen, gaatjes, tanderosie en eet- en drinkmomenten.
Trammelant in Tandenland
Een programma over tandenpoetsen, tandartsbezoek en eet- en drinkmomenten, gericht op leerlingen van groep 1 t/m 4, voor thuis en op school. En voor minimaal drie keer per jaar aandacht voor mondgezondheid. Met prentenboek en filmpjes.
Alle Gezonde School-activiteiten
Zoek je een andere activiteit of wil je weten wat voor activiteiten er nog meer zijn?
Anders dan deze activiteiten over mondgezondheid zijn er nog geen erkende Gezonde School-activiteiten voor het thema Hygiëne. We kunnen wel andere tips geven voor informatie en (les)materiaal:
- Filmpje handen wassen van het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu).
- Filmpje over waarom je je handen moet wassen van de Kleuteruniversiteit.
- Materiaal van GGD Drenthe: een handenwasdiploma, kleurplaat en poster.
- Lespakket Handen wassen voor groep 7 en 8 van GGD (Gemeentelijke gezondheidsdienst ) Hart voor Brabant.
- Hoe hygiënisch zijn we? Katja’s bodyscan in de klas op SchoolTV. Geschikt voor de oudere leerlingen.
- Hygiëne Helpt! voor lessen over hygiëne.
- e-Bug lessenpakket over microben, luchtweghygiëne, voedselhygiëne en meer.
- Seksuelevorming.nl voor informatie over lichamelijk ontwikkeling per leeftijdscategorie. Dit kan helpen om leerlingen op het juiste moment te leren over hun veranderende lichaam en hygiëne die daarbij hoort.
Tip: vraag de Gezonde School-adviseur
Sommige GGD (Gemeentelijke gezondheidsdienst )’en bieden leskisten aan. Vraag jouw Gezonde School-adviseur naar leskisten mondgezondheid of persoonlijke verzorging.
Geef structureel aandacht aan hygiëne
Net zoals bij andere kennis en vaardigheden, werken onderwijsactiviteiten over hygiëne pas echt goed als ze structureel aan bod komen. Dat kan bijvoorbeeld zo:
- Geef lessen over hygiëne, bijvoorbeeld bij gym, tijdens biologie, in combinatie met moestuinieren of koken of voor een schoolkamp.
- Organiseer activiteiten en projecten. Denk aan een themaweek of een projectweek. over mondgezondheid, handen wassen, of een schone school.
- Wen leerlingen gezonde gewoontes aan, zoals handen wassen nadat ze bij het toilet zijn geweest en voor en na het eten.
- Neem onderwijsactiviteiten over hygiëne op in het leerplan en geef er uitleg bij. Waarom worden ze uitgevoerd en in welke leerjaren vinden ze plaats? Hierbij kun je het leerplankader gezonde leefstijl gebruiken. Hierin vind je wat leerlingen van verschillende leeftijden moeten weten, kunnen en doen op het gebied van persoonlijke verzorging.
Tip: leer leerlingen hoesten, niezen en snuiten
Je leerlingen hygiënische leren hoesten, niezen en snuiten? Leer ze hoesten en niezen in hun elleboog. Na gebruik van handen of zakdoek geldt: direct de handen wassen met water en zeep. En papieren zakdoeken meteen weggooien. Bekijk meer informatie in de folder van het RIVM.
Betrek en informeer ouders, verzorgers en medewerkers
Ouders en verzorgers spelen een belangrijke rol in de hygiëne van hun kind. Informeer ze daarom over het belang van goede persoonlijke hygiëne en het lesprogramma hierover. Je kunt ze ook uitnodigen om eens mee te doen met een les. En geef ze tips mee voor thuis, bijvoorbeeld over handen wassen, hoesten en niezen.
Informeren kan via bijvoorbeeld een informatiebijeenkomst voor ouders en verzorgers over hygiëne. Je kunt dan uitleggen welke afspraken de school in het beleid heeft opgenomen over hygiëne en ziekte. Voor zo’n informatiebijeenkomst kun je deskundigen van de GGD (Gemeentelijke gezondheidsdienst ) uitnodigen. Denk ook aan de website, schoolgids en nieuwsbrieven om ouders en verzorgers te informeren. En zorg dat ook medewerkers op de hoogte zijn van wat er aan ouders en verzorgers wordt verteld.
Tip: geef informatie mee
Ouders en verzorgers kun je verwijzen naar uitleg over en instructies voor hygiënische gewoonten. Verwijs ze bijvoorbeeld naar Rivm.nl/hygiëne.
Deze pagina is tot stand gekomen in samenwerking met het Landelijk Centrum voor Hygiëne en Veiligheid.