Wat weten jouw leerlingen over zichzelf en over anderen? Waar voelen ze zich goed bij? Hoe gaan leerkrachten om met conflicten en hoe versterken ze positief gedrag? Effectief werken aan welbevinden vraagt om aandacht voor educatie. Hoe pak je dat aan?

Zet Gezonde School-activiteiten in

Maak in het lesprogramma gebruik van erkende Gezonde School-activiteiten. Zo kunnen leerlingen zichzelf en anderen beter leren kennen. Of laat ze zien hoe ze negatief gedrag, zoals anderen pesten of uitsluiten, kunnen omzetten in positief gedrag. Kies bijvoorbeeld een van deze activiteiten:

Geef structureel aandacht aan welbevinden

Leerlingen zijn voortdurend in ontwikkeling. Het is dus zinvol om onderwijsactiviteiten over sociale en emotionele vaardigheden jaarlijks in elke groep aan bod te laten komen. Dat kan bijvoorbeeld zo:

• Werk met een doorlopende leerlijn van groep 1 t/m 8. Dat kan met een programma dat in alle groepen terugkomt.
• Kies voor aanvullende activiteiten als een groep extra aandacht nodig heeft. Denk hierbij speciaal aan leerlingen die extra aandacht nodig kunnen hebben, zoals leerlingen die opgroeien in armoede of andere stressvolle thuissituaties. Vooral bij nieuwkomers is het aan te raden om rekening te houden met taalachterstanden, mogelijk traumatische gebeurtenissen, (tijdelijk) gebroken gezinnen, een migratieverhaal, enzovoort.
• Besteed in de lessen aandacht aan onderwerpen als herkennen en omgaan met gevoelens, persoonlijke kwaliteiten inzetten en ontwikkelen, inlevingsvermogen, accepteren van verschillen, samenwerken en oplossen van conflicten.
• Neem lessen over welbevinden op in het curriculum en leg hierin uit in welke les wat behandeld wordt. Wil je een leerplan op maat maken? Bekijk dan het leerplankader van SLO voor structuur en bouwstenen.
• Neem onderwijsactiviteiten over welbevinden op in het schoolbeleid of in een jaarplanning en geef er uitleg bij. Waarom worden ze uitgevoerd, wie is ervoor verantwoordelijk en in welke leerjaren vinden ze plaats?

Maak gebruik van deskundigheidsbevordering

Hoe kunnen leerkrachten op school een veilige sfeer creëren? Werken aan welbevinden vraagt om specifieke kennis en vaardigheden. Denk aan sociale vaardigheden, versterken van positief gedrag, omgaan met pesten en conflicten, communiceren met ouders en verzorgers en kennis van diversiteit-sensitieve waarden, normen en gewoontes. Bied leerkrachten daarom de mogelijkheid tot bijscholing. Neem contact op met jouw Gezonde School-adviseur voor het aanbod. Of zet een Gezonde School-activiteit in die ook een training voor leerkrachten biedt:

• Taakspel: de leerkracht krijgt drie trainingsbijeenkomsten van ieder ongeveer 2,5 uur en per leerkracht zijn er tien klassenconsultaties/observaties.
• Respons: tweedaagse train-de-trainercursus voor leerkrachten (tegen extra vergoeding).
• KiVa: tweedaagse training voor leerkrachten over het voorkomen en tegengaan van pesten.

Betrek en informeer ouders en verzorgers

Ouders en verzorgers spelen een belangrijke rol bij de sociaal-emotionele ontwikkeling van hun kind. Betrek ze daarom bij onderwerpen of lesactiviteiten waar dat kan. Welke onderwerpen vinden zij belangrijk? Wat kan hun rol zijn? Stimuleer betrokkenheid door ouders en verzorgers uit te nodigen om te helpen bij het organiseren van activiteiten.

Houd ze vervolgens op de hoogte van het lesprogramma via een ouderbijeenkomst, een ouderbrief of de schoolgids. Zo weten ze wat er speelt en kunnen ze thuis bepaalde vaardigheden oefenen met hun kind of onderwerpen die op school aan bod zijn gekomen bespreken. Houd er wel rekening mee dat misschien niet alle ouders en verzorgers Nederlands spreken of lezen. Kies daarom een middel waarmee je alle ouders kunt bereiken en betrekken.

Deze pagina is tot stand gekomen in samenwerking met het Trimbos-instituut en Pharos.