Relaties en seksualiteit in het primair onderwijs

Relaties en seksualiteit Primair onderwijs

Voor een veilig schoolklimaat en een gezonde ontwikkeling van alle leerlingen is het belangrijk om aandacht te besteden aan relaties en seksualiteit.

Op deze pagina lees je hoe je dit op een blijvende manier kunt implementeren. Ook lees je hoe je een themacertificaat kunt behalen, zodat jouw school zich Gezonde School mag noemen.

Waarom werken aan relaties en seksualiteit?

  • Leerlingen komen al vroeg van alles tegen dat te maken heeft met relaties en seksualiteit. Ze ontdekken hun lichaam, de verschillen tussen jongens en meisjes en ze komen in de puberteit.
  • Ze gaan vriendschappen en andere relaties aan, worden  verliefd en ontdekken hun seksuele identiteit. Daarbij is het belangrijk dat ze hun eigen wensen en grenzen kunnen communiceren en die van anderen respecteren.
  • Door op jonge leeftijd te starten met relationele en seksuele vorming, raken leerlingen vertrouwd met het thema en durven ze eerder vragen te stellen over seksualiteit.
  • Leerlingen ontdekken op een veilige manier wat ze belangrijk vinden in het contact met anderen en het wordt makkelijker voor ze om te praten over relaties en seksualiteit.
  • Leerlingen krijgen betrouwbare informatie, ontwikkelen waarden en normen, worden weerbaarder en leren respectvol met elkaar om te gaan.
  • Relationele en seksuele vorming en een veilig leerklimaat helpen leerlingen bij een gezonde seksuele ontwikkeling.

Aan de slag met relaties en seksualiteit

De Gezonde School-aanpak zorgt voor een blijvend resultaat. Werk aan relationele en seksuele vorming op jouw school aan de hand van de vier pijlers: educatie, schoolomgeving, signalering en beleid.

Educatie

Leerlingen worden zich steeds bewuster van hun eigen lichaam en ontwikkelen hun seksuele identiteit. Help ze begrijpen wat liefde voor hen betekent, hoe ze op een gezonde manier relaties aan kunnen gaan en ontdekken wat veilig en prettig is, voor zichzelf en de ander. Geef relaties en seksualiteit een structurele plek in de lessen. Neem het op in het curriculum en het schoolbeleid. Zorg voor bij- en nascholing voor medewerkers en informeer ouders en verzorgers.

Lessen en activiteiten

  • Maak in het lesprogramma gebruik van
...

Schoolomgeving

Zorg voor aandacht voor relaties en seksualiteit in de schoolomgeving. Denk aan een veilige fysieke ruimte, een veilig schoolklimaat en aan handelen bij grensoverschrijdend gedrag. Laat leerlingen en medewerkers meedenken en zoek de samenwerking op met ketenpartners in je regio.

Veilige omgeving

  • Maak van de school een veilige omgeving.
  • Let op de fysieke ruimte. Zijn daar verbeteringen in aan te brengen? Zorg bijvoorbeeld dat donkere plekken verlicht worden en dat er zicht is op werkplekken buiten het klaslokaal. Ook kun je denken aan toezicht op het schoolplein, cameratoezicht en internetfilters.
  • Een veilige
...

Signaleren

Doe periodiek onderzoek bij leerlingen. Wees alert op zorgwekkende ontwikkelingen. Zorg voor tijdige signalering van seksueel grensoverschrijdend gedrag. Zorg dat signalen opgepakt worden door een signalerings-, zorg- en verwijsstructuur. Regel hulp voor leerlingen met problemen of zorgen rond relaties en seksualiteit. Zorg dat leerlingen, ouders en verzorgers weten bij wie ze terecht kunnen als ze vragen of hulp nodig hebben.

Periodiek onderzoek

  • Breng jaarlijks de seksuele gezondheid van je leerlingen in kaart om seksueel grensoverschrijdend gedrag op tijd te signaleren.
  • Je kunt de periodieke onderzoeken van de
...

Beleid

Zorg dat aandacht voor relaties en seksualiteit een vaste plek heeft in het schoolbeleid. Welke visie heeft de school op relaties en seksualiteit? Zorg voor schoolregels en naleving. Betrek leerlingen en medewerkers hierbij. Borg taken en verantwoordelijkheden en evalueer je beleid ongeveer elke twee jaar.

Visie

  • Welke visie heeft de school op relaties en seksualiteit? Heeft de school een doorlopende leerlijn voor dit thema? Door dit op te nemen in een schoolbreed beleid zorg je ervoor dat er blijvend aandacht voor is.

Veilig klimaat

  • Beschrijf wat de school doet om seksueel grensoverschrijdend gedrag te
...

Inspiratie

Uitvoering van het plan

Hoe zorg je voor een succesvolle implementatie van je plan? Bekijk onze tips.

Uitvoering

Terugblikken en vooruitkijken

Evalueren, successen vieren, de aandacht vasthouden en vooruitkijken. Bekijk onze tips.

Terugblikken en vooruitkijken

Financiële en praktische ondersteuning

Met de stimuleringsregeling Gezonde Relaties & Seksualiteit ontvangt jouw school advies en ondersteuning van een Gezonde School-adviseur en een geldbedrag voor de inzet van een Gezonde School-coördinator, de aanschaf van Gezonde School-activiteiten op het gebied van relationele en seksuele vorming en/of extra scholingsaanbod. Voor deze regeling volgt de Gezonde School-coördinator een verplichte basistraining.

Gezonde School-adviseurs van de GGD komen op veel scholen die werken met de Gezonde School-aanpak. De Gezonde School-adviseur kan ook jouw school begeleiden en adviseren. Doe het niet alleen! Neem contact op met de Gezonde School-adviseur in jouw regio.

Bekijk alle stimuleringsregelingen   Vind een Gezonde School-adviseur in jouw regio

Themacertificaat Relaties en seksualiteit

Wil je laten zien dat jouw school op een goede manier werkt aan relationele en seksuele vorming? Vraag dan het themacertificaat Relaties en seksualiteit aan.

Bekijk alle criteria   Vraag het themacertificaat aan

Heeft jouw school minimaal één themacertificaat behaald? Dan mag jouw school zich een Gezonde School noemen. Lees meer over het vignet Gezonde School en het aanvraagproces.

En dan...

Heb je relaties en seksualiteit met succes geïmplementeerd? Gefeliciteerd! Nu is het belangrijk om het thema onder de aandacht te houden en te verstevigen.

Je kunt verdiepen binnen je thema('s). Je kunt ook verbreden naar en verbinden met andere thema's. 

De gouden stap

undefined

Deze pagina is tot stand gekomen in samenwerking met Rutgers en Soa Aids Nederland.

Op deze pagina:

Deel deze pagina op