Weet je wat er speelt in de digitale belevingswereld van studenten? En hoe het staat met hun mediagebruik? Weten medewerkers hoe ze studenten, ouders en verzorgers helpen bij een probleem rond mediagebruik? Effectief werken aan mediawijsheid vraagt om aandacht voor signalering. Hoe pak je dat aan?

Toon interesse in het mediagebruik van studenten

Zijn of ontstaan er problemen door het mediagebruik van studenten? Het helpt om interesse te tonen in wat studenten online bezighoudt en hoe ze online met elkaar omgaan. Zo krijg je eerder zicht op problemen, zoals gepest via app-groepen, het zien en delen van beelden met extreem geweld of criminele activiteiten. Maar ook op concentratie- of slaapproblemen door mediagebruik. Laat mediawijsheid daarom regelmatig terugkomen, bijvoorbeeld bij burgerschap of de studieloopbaanbegeleiding.

Het is ook aan te raden om jaarlijks het mediagebruik van studenten in kaart te brengen. Hiervoor kan de school gebruikmaken van TestJeLeefstijl.nl. Met deze test worden studenten gevraagd naar hun leefstijlgedrag, ook op gebied van beeldschermen. De resultaten geven studenten zelf inzicht in hun gedrag. En als school krijg je signalen als er binnen de studentenpopulatie sprake is van ongezond mediagebruik, zoals verslaving aan games of sociale media.

Tip: raadpleeg Meldknop.nl bij problemen online

Heb je een vraag over online misstanden bij studenten, zoals stalking, bedreiging of grooming? Meldknop.nl geeft advies over wat te doen en het doen van aangifte.

Zorg dat signalen worden opgepakt

Hoe zorg je ervoor dat problemen door mediagebruik op tijd worden herkend en opgepakt? Dit kun je doen:

  • Zorg dat medewerkers signalen van problemen rond mediagebruik kunnen herkennen. Denk aan shaming, shame-sexting, afpersing, groepsdruk en uitsluiting en grooming, maar ook aan identiteitsdiefstel en gameverslaving. Bied medewerkers hiervoor trainingen aan, zodat ze onveilige online en andere problemen kunnen herkennen en deze onderwerpen kunnen bespreken. Maak heldere afspraken met het team. Wat gebeurt er als een docent een probleem signaleert? Is er een vertrouwenspersoon? Wie beantwoordt vragen, wie pakt signalen op en wanneer biedt de school hulp aan studenten, ouders en verzorgers? 
  • Bied hulp aan studenten en hun ouders en verzorgers. Denk hierbij aan de rol van het zorg- en adviesteam (ZAT Zorg- en adviesteam (ZAT) Een zorg- en adviesteam is een multidisciplinair team, waarin professionals die zorg en ondersteuning bieden aan leerlingen en hun ouders, samenwerken met scholen om problemen van die leerlingen op te lossen. URL: https://www.zat.nl (Zorg- en adviesteam (ZAT) Een zorg- en adviesteam is een multidisciplinair team, waarin professionals die zorg en ondersteuning bieden aan leerlingen en hun ouders, samenwerken met scholen om problemen van die leerlingen op te lossen. URL: https://www.zat.nl)), zorgcoördinatoren, mentoren en andere docenten, vertrouwenspersonen en schoolmaatschappelijk werkers. Zorg voor passende expertise voor verslavingszorg en seksueel misbruik. En denk aan het belang van aandacht voor zowel slachtoffer als dader als beiden studenten van uw school zijn.
  • Leg afspraken vast in een zorgprotocol en zorg dat alle medewerkers de afspraken kennen.

Tip: zet Moti-4 in bij gameverslaving

Als je studenten hebt van wie het gamegedrag problematisch begint te worden, kan Moti-4 helpen. Moti-4 wordt uitgevoerd door een medewerker verslavingspreventie, met als doel: het gamegedrag terugdringen. Het is ook inzetbaar bij studenten die al kampen met gameverslaving.

Informeer studenten

Bij wie kunnen studenten, ouders en verzorgers terecht bij vragen over mediagebruik of als er online iets misgaat? En waar kunnen ze handige informatie vinden? Denk aan:

  • de zorgcoördinator, vertrouwenspersoon of mentor bij vragen of voor hulp;
  • Meldknop.nl voor problemen online;
  • Vraaghetdepolitie.nl voor informatie voor studenten;
  • Opvoeden.nl voor informatie voor ouders en verzorgers;

Het is handig om studenten – en waar passend ouders en verzorgers – te informeren waar of bij wie ze terechtkunnen, ook als ze nog geen vragen hebben. Zo wordt de drempel om hulp te zoeken lager. Vermeld het daarom regelmatig tijdens de mentorles, neem het op in de schoolgids en vermeld het duidelijk op de schoolwebsite en het studentenportaal.