Kinderen bewegen in de klas

Uit onderzoek blijkt dat kinderen van 4 tot 12 jaar ruim zeven uur per dag zitten, waarvan een groot deel op school. Tijd om leerlingen meer te laten bewegen, dus! Maar hoe zorg je voor meer beweging tijdens een schooldag en een goede afwisseling tussen (zittend) leren en bewegen? Shanna Kulik en Eline Geschiere van Kenniscentrum Sport & Bewegen leggen uit hoe je dat voor elkaar krijgt met bewegend leren.

Waarom is bewegen op school belangrijk?

Voldoende bewegen heeft een positief effect op de fysieke en mentale gezondheid, de cognitieve ontwikkeling, de motorische ontwikkeling, de sociaal-emotionele ontwikkeling en het welbevinden van kinderen. Volgens de beweegrichtlijnen moeten kinderen zich elke dag minstens een uur matig tot intensief inspannen en minstens drie keer per week spier- en botversterkende activiteiten doen. Slechts 57,8% van de kinderen voldoet aan deze beweegrichtlijnen, zoals te zien is op Sportenbewegenincijfers.nl.

Kinderen brengen een groot deel van hun tijd op school door. Op veel scholen is er twee keer per dag een korte buitenspeelpauze en twee keer per week een les bewegingsonderwijs van 45 minuten. Daarnaast zitten kinderen veel, gemiddeld meer dan zeven uur per dag, waarvan een groot deel op school. Als professional in het primair onderwijs speel je daarom een belangrijke rol in het stimuleren van bewegen.

Tip: check hoe ver jouw school is met bewegen en sport

Nieuwsgierig hoe ver jouw school is met het thema Bewegen en sport? Check het met de overzichtelijke themascan van Gezonde School.

Naar de themascan Bewegen en sport voor primair onderwijs

Wat is bewegend leren?

Bewegend leren kan je helpen om leerlingen meer te laten bewegen op een schooldag. Tijdens bewegend leren wordt door middel van verschillende bewegingsactiviteiten nieuwe informatie aangeleerd en lesstof geautomatiseerd en inzichtelijk gemaakt.

Hoe zet je bewegend leren in?

Bewegend leren kun je op twee manieren inzetten: bewegen tijdens het leren en bewegen om te leren. Bij bewegen tijdens het leren heeft de beweging heeft geen relatie met de leerstof. Denk aan aan staan, wandelen, hinkelen of een opdracht- of estafettespel doen tijdens leertaken. Bij bewegen om te leren versterkt of ondersteunt de beweging het leren. Bijvoorbeeld het stuiteren van een bal bij het automatiseren van de tafels, het zoeken van kleine beestjes in een les natuur of het neerleggen van een getal of breuk of percentage op een lijn van 1 tot 100.

Belangrijk bij bewegen leren

Het goed aanbieden van activiteiten met bewegend leren is complex. Om het werkgeheugen niet te veel te belasten mag de beweging niet te moeilijk of intensief zijn. Ook moet de activiteit methodisch-didactisch verantwoord en op maat zijn. Goede kennis van mogelijke werkvormen en uitvoering voor leerkrachten is belangrijk. Een training kan hierbij helpen.

Beweegtussendoortjes

Een andere manier om meer beweging in de schooldag te brengen is door beweegtussendoortjes in te zetten. Dit zijn korte beweegactiviteiten die ervoor zorgen dat leerlingen zittend leren afwisselen met bewegen. Na een beweegtussendoortje hebben de leerlingen meer aandacht en concentratie voor de les. Denk bijvoorbeeld aan energizers, beweegactiviteiten van vijf minuten of even vrij (buiten) spelen.

Promotionele afbeelding van het Bewegend Leren platform. Er staat deze tekst op: Informatie, concrete tips en aanbod op het gebied van bewegend leren. Alles wat je nodig hebt om bij te dragen aan meer beweging tijdens de schooldag!

Welke voordelen heeft bewegend leren nog meer?

Het is duidelijk dat meer bewegen op school nuttig en noodzakelijk is. Bewegend leren is een methode die meer bewegen op school stimuleert. Dit is wat we weten door onderzoeken naar bewegend leren:

  • Bewegend leren gaat niet ten koste van de leerprestaties.
  • Leerlingen die bewegen in de klas kunnen zich langer concentreren. Hiervoor moeten ze matig tot intensief bewegen voor minimaal 10 minuten of intensief bewegen voor minimaal 5 minuten. Hierbij kan zowel bewegend leren als een beweegtussendoortje toegepast worden.
  • Leerlingen vinden bewegend leren lessen meestal leuker dan reguliere lessen. Ook ervaren leraren in Nederland dat bewegend leren een positieve bijdrage levert aan de motivatie van leerlingen om naar school te gaan.

Lees meer in de factsheet Bewegend leren in het primair onderwijs op Kennisbanksportenbewegen.nl.

3 tips voor meer beweging op een schooldag

  • Stimuleer leerlingen, ouders, verzorgers en leerkrachten om met de fiets of lopend naar school te komen. Zo beginnen zij een stuk energieker aan de dag.
  • Voeg beweegtussendoortjes toe aan de schooldag. Denk aan beweegactiviteiten van vijf minuten, energizers of even vrij (buiten) spelen.
  • Zorg voor dynamiek in het schoolrooster. Wissel hiervoor bewegen af met (zittend) leren. Dit kan door een gymles niet aan een buitenspeelpauze vast te plakken maar de gymles juist in te plannen als extra beweegmoment tussen blokken van  (zittend) leren.

Aan de slag met bewegend leren

Benieuwd hoe je bewegend leren toepast tijdens de schooldag? Op het Bewegend Leren platform vind je informatie, concrete tips en aanbod op het gebied van bewegend leren. Maar er gebruik van voor een actieve schooldag!

Het platform in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport ontwikkeld door Mulier Instituut en Kenniscentrum Sport & Bewegen. Zowel het Mulier Instituut als Kenniscentrum Sport & Bewegen zijn beide onafhankelijke partijen op het gebied van bewegend leren.

Over de experts

 

Shanna Kulik

Shanna Kulik

Shanna is specialist beweeggedrag bij Kenniscentrum Sport & Bewegen. Ze richt zich voornamelijk op jeugd en onderwijs. Shanna heeft een achtergrond als fysiotherapeut en bewegingswetenschapper. Door wetenschappelijke inzichten te combineren met ervaring uit de praktijk probeert Shanna vanuit verschillende hoeken bij te dragen aan het stimuleren van bewegen door kinderen en jongeren.

 

 

Eline Geschiere

Eline Geschiere

Eline is specialist beweeggedrag bij Kenniscentrum Sport & Bewegen. Ze richt zich voornamelijk op jeugd en primair onderwijs. Eline heeft een achtergrond in het onderwijs en jeugdstudies. Door haar praktijkervaring binnen het onderwijs te combineren met wetenschappelijke kennis probeert zij professionals te stimuleren, ondersteunen en inspireren om kinderen en jongeren meer te laten bewegen.

Over Kenniscentrum Sport & Bewegen en KVLO

Kenniscentrum Sport & Bewegen maakt kennis uit wetenschap, beleid en praktijk beschikbaar en toepasbaar voor professionals. Kennis over het belang en de effecten van sport en bewegen, over wat wel of niet werkt.

De Koninklijke Vereniging voor Lichamelijke Opvoeding (KVLO) is de belangenvereniging voor alle professionals die kinderen in en rond de school goed leren bewegen. Onder het motto: ‘Goed leren bewegen, een leven lang actief’ maakt de KVLO zich hard voor voldoende en goed bewegingsonderwijs.

De KVLO en Kenniscentrum Sport & Bewegen zijn kennispartners van Gezonde School voor het gezonheidsthema Bewegen en sport.