Wat houdt dit project in?

Tijdens de contactmomenten in de klassen 2 en 4 van het voortgezet onderwijs werd een digitale gezondheidsvragenlijst afgenomen, de FLEMOVO. De daaruit gemaakte klassenprofielen vormden de basis voor een preventieprogramma op het gebied van alcohol, roken, drugs gebruik en verslavingen. Verschillende lokale partijen werkten samen met de school. Klassikale activiteiten werden op maat aangeboden, bijvoorbeeld een extra gezondheidsles door de GGD Gemeentelijke gezondheidsdienst (Gemeentelijke gezondheidsdienst )/JGZ Jeugdgezondheidszorg (Jeugdgezondheidszorg) en een screeningsles of voorlichtingsles van Tactus bovenop het standaard aanbod van twee leefstijllessen. De JGZ verwees jongeren door naar (groeps)gesprekken op school, als de individuele FLEMOVO rapportage daar aanleiding toe gaf. Dat gebeurde ook op aangeven van de mentor of zorgcoördinator.

Doelgroep

  • Klassen 2 en 4 voortgezet onderwijs. Het contactmoment in klas 4 was extra. Jongeren in klas 4 zitten in een levensfase waarin ze meer nadenken over zichzelf, hun leefstijl en hun positie in de samenleving.
  • Binnen het project namen de scholen ook collectieve maatregelen, schoolbreed, dus de bredere doelgroep was alle voscholieren.

Voor wie is dit project interessant?

  • U bent mentor of zorgcoördinator en constateert veel probleemgedrag rond alcohol, drugs of verslavingen bij uw leerlingen. U ziet het JGZ contactmoment als een goed moment om de leefstijl makkelijker bespreekbaar te maken.
  • U bent betrokken bij het schoolgezondheidsbeleid en denkt dat een betere samenwerking met de GGD/JGZ, Tactus en andere lokale partijen leefstijlproblemen op school kan verminderen.

Materialen om te gebruiken

  • Informatiebrief van GGD/JGZ. De school verstuurde deze naar de ouders, digitaal, via de website, in de nieuwsbrief of persoonlijk.
  • Flyer van GGD/JGZ en Tactus (lokale verslavingszorg organisatie) over het aanbod voor schoolklassen.
  • Prezi presentatie van GGD/JGZ over dit project en de doelstellingen. Deze gaat in op de contactmomenten in VO2 en VO4, de FLEMOVO , de klasprofielen en de daarop volgende leefstijllessen door de jeugdverpleegkundige van de GGD. Ook interessante informatie over pubergedrag en de gevolgen van alcohol en drugs.

Wat zijn reacties van ouders en leerlingen?

  • De GGD/JGZ informeerde de jongeren en hun ouders/verzorgers per brief vooraf aan de contactmomenten. Hierin werd de mogelijkheid geboden om uitgenodigd te worden voor een individueel contactmoment met de jeugdverpleegkundige of de jeugdarts.
  • In Flevoland zijn 3 ouderavonden en twee oudercursussen gegeven met een totaal bereik van 230 ouders. Deze ouderactiviteiten werden zeer goed gewaardeerd.

Quotes ouders:

"Goed om te merken dat er instanties zijn waar ouders steun kunnen krijgen m.b.t. de opvoeding van hun puber. Heel prettig om andere ouders van pubers tegen te komen die zich ook kwetsbaar durven op te stellen."

Zowel individueel als collectief kijken naar gezondheid: goed schoolbeleid

  • Het contactmoment in klas 2 en het extra contactmoment in klas 4 van de GGD Gemeentelijke gezondheidsdienst (Gemeentelijke gezondheidsdienst )/JGZ Jeugdgezondheidszorg (Jeugdgezondheidszorg) én de constructieve samenwerking met de lokale verslavingsorganisatie Tactus biedt een goede basis voor een sterk schoolgezondheidsbeleid, op individueel en op collectief niveau.
  • Neem een gezondheidsvragenlijst af bij uw leerlingen om goed te bepalen welke thema’s op de school spelen. In dit project was dat de FLEMOVO, maar er zijn ook andere voorbeelden zoals Test je Leefstijl.
  • De GGD/JGZ kan op basis van de vragenlijst een klasprofiel maken. School, GGD/JGZ en andere lokale partijen (in dit geval Tactus) bepalen dan welk aanbod het meest passend is voor een klas. In dit project waren dat bv. de Cool Choice Day en een extra voorlichtingsles met de SMARTQUIZ.
  • Uiteraard heeft de school(leiding) een doorslaggevende mening over passende maatregelen en activiteiten op de school. In dit project deden vier VO scholen mee, en de precieze aanpak en de maatregelen verschilde dus per school. De GGD/Gezonde School adviseur kan de school hierin adviseren.
  • De GGD/JGZ verwijst jongeren door naar passend vervolgaanbod als de individuele (FLEMOVO) resultaten daar aanleiding voor geven. In dit project waren dat (groeps)gesprekken van Tactus op de school. Uiteraard kan de mentor of zorgcoördinator hier ook leerlingen naartoe verwijzen op basis van signalen in de klas of in onderling contact, los van het contactmoment.
  • De FLEMOVO vragenlijst is vertrouwelijk,  deze informatie wordt niet zonder toestemming van de jongere zelf gedeeld met ouders of mentor.
  • Betere samenwerking met de GGD/JGZ en andere lokale partijen heeft ook als voordeel dat op een professionele manier ouderavonden en cursussen aangeboden kunnen worden rond leefstijlthema’s die spelen op de school. In dit project rond verslavingen, en drugs.

Dit project ook op uw school?

  • Bespreek uw ideeën en de mogelijkheden met uw eigen GGD/JGZ contactpersoon en/of Gezonde School-adviseur.
  • De aanbeveling uit dit project is om een projectleider te benoemen die zorgt voor onderlinge afstemming, duidelijke afspraken en het tijdig nakomen daarvan.
  • In dit project deden vier scholen mee en de precieze activiteiten verschilden per school. Uw eigen schoolsituatie, wensen en prioritering, maatregelen die u al neemt, en de uitkomsten van de onderzoeken bij de leerlingen zijn hier uiteraard doorslaggevend bij.

Betrokken partijen en hun rol

  • GGD/JGZ:
    • Uitvoeren contactmomenten in klassen VO2 en VO4 en afnemen gezondheidsvragenlijst.
    • Verzorgen van leefstijllessen.
    • Maken van een klasprofiel op basis van de gezondheidsvragenlijst.
    • Doorverwijzen van jongeren met probleemgedrag naar vervolgaanbod.
  • Tactus verslavingszorg:
    • Organisatie van groepsgesprekken op school voor jongeren met probleemgedrag.
    • Verzorgen van Cool Choice Event, samen met GGD/JGZ.

Leerervaringen en tips

Door een betere samenwerking tussen de GGD/JGZ en de lokale verslavingsorganisatie Tactus was er minder versnippering in het aanbod voor ouders. Ouders worden nu beter bereikt. Daarom verzorgen Tactus en GGD/JGZ de oudercursus voortaan samen.

Voorbeeld hiervan was: De oudercursus “pubers en alcohol”, deze trok bijvoorbeeld weinig aanmeldingen terwijl de “pubercursus” van de GGD/JGZ goed liep.

Vanaf september 2014 is gestart met het plannen van activiteiten op de scholen. Hierbij is samen met de scholen gezocht naar een goede samenwerking en balans tussen de planning van de schoolactiviteiten (denk aan themaweken, schoolreisjes, examens) en de planning van de GGD. De voorkeur was om de lessen in aanwezigheid van de mentor in mentoruren te laten plaatsvinden. Indien dit niet mogelijk was zijn de lessen in andere lesuren gepland.

Contactpersonen voor meer informatie

Gerda Schillemans
Sociaal verpleegkundige JGZ, GGD Flevoland
T: 036-5274813
 

Scholen die meededen en contactgegevenspersonen

Echnaton
Zwolleweg 1, 1324 EL Almere
T 036 533 1220
info@echnaton.nl

Groenhorst
Heliumweg 1, 1362 JA Almere
Telefoon:088 020 5400
info.almere@groenhorst.nl

Op het Groenhorst College Almere deden ze in het kader van de Gezonde School Week mee met de Nationale Onderwijsprijs 2014-2015. Het SINAS project was op deze school onderdeel hiervan. De twee scholen in Almere hebben beide ingestoken op de diverse voorlichtings- en preventieactiviteiten als de lessen, het Cool Choice Event, de ouderavond en pubercursus van uit de wens van school om een goed en breder preventief aanbod op het gebied van genotmiddelen en verslaving te hebben.

Arcus
Lindelaan 99
8224 KR Lelystad
Tel: 0320-240500
E-mail: info@isg-arcus.nl

De school in Lelystad en een school in Emmeloord hebben hun aandacht vooral gericht op de samenwerking, deskundigheidsbevordering van de mentoren en lessen op maat.