Ondanks de belemmeringen die de coronapandemie met zich meebracht, heeft het Adelbert College in Wassenaar in 2020 het themacertificaat Relaties en seksualiteit behaald. Hiermee ontving de school het vignet Gezonde School. Het Adelbert College heeft de wens om nog meer themacertificaten te behalen. Zorgcoördinator en docent Engels, Rosina van Dijk, neemt ons mee in hun ontwikkelingen en blikt vooruit.

Samen met haar collega’s en ondersteuning van de Gezonde School-adviseur, JGZ Jeugdgezondheidszorg (Jeugdgezondheidszorg), schoolmaatschappelijk werk en jongerenwerk maakt Van Dijk zich sterk voor gezondheidsbevordering van hun leerlingen. Met om en nabij 1100 leerlingen onderverdeeld in vmbo Voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs (vmbo) (Voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs (vmbo))-t, havo Hoger algemeen voortgezet onderwijs (Hoger algemeen voortgezet onderwijs), atheneum en gymnasium, hechten ze op het Adelbert College veel waarde aan omgang tussen leerlingen van verschillende niveaus. Het wordt gezien als een belangrijke stap om leerlingen klaar te stomen voor de verschillen op meerdere vlakken waar ze in een latere levensfase mogelijk meer mee te maken krijgen: van etnische tot seksuele diversiteit.

Stap voor stap een gezondere leefstijl

Werken aan een gezonde leefstijl is op de school begonnen bij de kantine. En wel met het opzetten van een actiegroep om te kijken welk assortiment passend is bij een gezondere leefstijl. Van Dijk werkt al 19 jaar bij het Adelbert College en is sinds vier jaar ook zorgcoördinator. Vanuit deze rol heeft ze de ambitie om thema’s te borgen en is zo bij Gezonde School terechtgekomen. Steun vragen binnen de school om hiermee aan de slag te gaan ging haar vrij gemakkelijk af. Maar met behulp van de Stimuleringsregeling Gezonde Relaties & Seksualiteit was het mogelijk om ook taakuren te krijgen om daadwerkelijk te beginnen met het inkleden binnen het beleid. Van Dijk: “De belangrijkste toegevoegde waarde van Gezonde School is om goed aan de slag te kunnen met beleidsvorming, het uitdragen van Gezonde School en het vergroten van ouderbetrokkenheid.” 

Op het Adelbert College wordt op meerdere manieren aandacht besteed aan leefstijlbevordering van leerlingen. Zo is het een alcohol- en rookvrije school, is er aandacht voor verslavingspreventie en zijn er sinds anderhalf jaar meerdere binnenwatertappunten beschikbaar gesteld. Al was dat ook om praktische reden: het voorkomen van een waterballet in de toiletruimtes. Daarnaast wordt sterk ingezet op het welbevinden van hun leerlingen: vooral in deze lastige tijden van corona is het belang van het thema enorm toegenomen.

Meer op de kaart

Het thema Relaties en seksualiteit leefde al erg op de school. “Trans- en homoseksuelen kunnen hier zichzelf zijn en zich veilig voelen. Deze openheid is er altijd al geweest”, benadrukt Van Dijk. “Sinds we werken met de stimuleringsregeling hebben we veel contact met Pamela, onze Gezonde School-adviseur. We deden al veel in het kader van relaties en seksualiteit, maar met Gezonde School staat het voor mijn gevoel meer op de kaart en staan we meer stil bij welke activiteiten we inzetten en wanneer.” Van Dijk geeft aan dat het fijn is als iemand meedenkt over activiteiten die inzetbaar zijn en op welke manier dit een waardevolle bijdrage kan leveren voor leerlingen. “Mooi dat we bepaalde activiteiten die we al uitvoerden, kunnen voortzetten met de financiële bijdrage vanuit Gezonde School.”

Signalering van niet adequaat gedrag rondom seksualiteit speelt een belangrijke rol en het goede contact met de betrokken jeugdverpleegkundige van JGZ is hierin van toegevoegde waarde. Zo staat de school stil bij wat een mogelijk incident kan betekenen voor de rest van de klas. “Op een bepaalde leeftijd wanneer seksualiteit echt begint te leven komen er dubbelzinnige opmerkingen aan te pas en op advies van JGZ en de GGD Gemeentelijke gezondheidsdienst (Gemeentelijke gezondheidsdienst) is toen onder andere het bordspel Boys R Us en Girls’ Choice aangeschaft. Het is fijn dat we dit niet alleen hoeven doen, dat JGZ en onze GSA klaar staan om vanuit hun expertise gerichte adviezen te geven.”

Doorlopende leerlijn

“Wat we hadden was al best goed, maar we er was nog niet nagedacht over de doorlopende leerlijn. En daarbij niet teveel herhaling, maar voldoende om het te laten beklijven en aansluitend op de niveaus.” Een resultaat van Gezonde School is dat de school meer inzet op betrokkenheid van ouders. Zoals het meegeven van een brief voorafgaand aan een voorlichting: wat er zoal wordt besproken, maar ook hoe ouders daar zelf thuis mee verder kunnen. Mooi is dat sommige leerlingen eenmaal thuis zelf al het gesprek aangingen over wat er zoal was besproken. “Als het gaat om de eigen ervaring van onze leerlingen zijn ze vaak nog giechelig. Maar als bijvoorbeeld seksualiteit van een ander ter sprake komt dan zijn ze heel respectvol en ook nieuwsgierig. Leerlingen die zelf met hun seksualiteit worstelen zien dat ook.”

Borging en beleid

Het Adelbert College staat ook stil bij de behoeften van docenten aan ondersteuning. Waar de meeste docenten prima het gesprek over relationele en seksuele vorming durven te starten, is er soms ook sprake van enige ongemakkelijkheid. Normaliter worden er ook trainingen georganiseerd voor collega’s vanuit JGZ, schoolmaatschappelijk werk of door Van Dijk zelf.

Van Dijk geeft aan dat ze uitdagingen ondervinden rondom de pijler beleid. Bijvoorbeeld vastleggen in een meerjarenplan, inbedding en evaluatie wat wel of niet behouden moet blijven. Maar ook wat de school laat zien aan ouders, leerlingen en eigen medewerkers. Het opnemen van relaties en seksualiteit heeft veel voeten in de aarde, waarbij Van Dijk reacties ontving als ‘dat is toch logisch’. “Natuurlijk is het logisch om hier aandacht aan te besteden. Veel wordt bij ons als vanzelfsprekend gezien en misschien is dat ook wel zo. Maar het is ook prettig om het zwart op wit ergens terug te lezen. Gezonde School heeft de schoolleiding een duwtje in de goede richting gegeven om dit voor elkaar te krijgen.”

Gaps inzichtelijk maken

De tip die Van Dijk wil meegeven aan andere scholen: “Wat mij enorm helpt, is om iets op papier uit te werken. Wat doe je in elke leerlaag, welke informatie geef je en sluit dit op elkaar en op de niveaus aan?” Met de onderbouwing dat als een activiteit wordt ingezet in de derde klas het ook zin heeft om een vervolg te geven in de vierde klas. Met diverse collega’s die actie ondernemen, noemt Van Dijk het een aanrader om een gezamenlijk plan te maken en zo gaps inzichtelijk te maken en in te vullen.